بررسی صفات ریخت شناختی و ریخت سنجی سمندر تاجدار جنوبی Triturus karelinii در استان مازندران

سمندر تاجدار جنوبی   Triturus kareliniiاز خانواده Salamandridae بوده و در استان ­های مازندران، گلستان، گیلان و بخش­هایی از اردبیل، آذربایجان ­شرقی وغربی پراکنش دارد. سطح پشتی این سمندر قهوه ­ای تیره، دارای تاج پشتی در نمونه ­های نر، دم از طرفین فشرده و در سطح شکمی و زیر سر دارای خال ­های سیاه رنگ می ­باشد. در این تحقیق ۵۷ نمونه (۱۴ ماده، ۲۴ نر و ۱۹ لارو) از استان مازندران و متعلق به موزه جانور­شناسی دانشگاه گلستان از نظر صفات مورفولوژیک و ۱۱ صفت مورفومتریک با کولیس دیجیتال با دقت ( ۰/۰۱ میلی­ متر) مورد مطالعه قرارگرفت. جنسیت نمونه ­ها با وجود تاج پشتی و نوار نقره­ ای روشن در طرفین دم در نرها و عدم وجود آن درماده­ ها شناسایی شد. طول پوزه تا مخرج در نرها ۶۲/۳۵ -۴۷/۵۹، در ماده­ ها ۶۴/۰۵ -۵۷/۷۶ و در لاروها ۳۹/۰۳ -۳۲/۷۳ به ­دست آمد. نسبت طول اندام حرکتی جلویی به عقبی در لاروها ۰/۹۹-۰/۷۹ (۰/۰۵۳ ±۰/۸۸)، در نرها ۱/۰۳-۰/۷۵ (۰/۰۷۹±۰/۹۱)، در ماده ها ۱/۰۷-۰/۸۱ (۰۷۸/±۰ ۰/۹۳)، هم­ چنین نسبت پهنای سر به طول سر در لاروها ۰/۹۰ -۰/۶۵ (۰/۰۷۲±۰/۷۹)، در نرها ۰/۹۹-۰/۶۵ (۰/۰۸۴±۰/۸۱)، در ماده­ ها ۰/۹۹- ۰/۶۸ (۰/۰۹۷± ۰/۸۴)، علاوه بر این نسبت طول دم به طول کلی بدن در لاروها ۰/۵۴- ۰/۴۷ (۰/۰۱۹±۰/۵۱)، در نرها ۰/۵۲- ۰/۴۵ (۰/۰۲۱±۰/۴۸)، در ماده ۰/۵۱- ۰/۴۵(۰/۰۲۲± ۰/۴۸) و نسبت طول سر به طول پوزه تا مخرج در لاروها ۰/۲۹-۰/۲۱ (۰/۰۱۹ ± ۰/۲۴)، در نرها ۰/۳۱- ۰/۲۲ (۰/۰۲۲± ۰/۲۶)، در ماده ها ۰/۳۰- ۰/۲۳ (۰/۰۲۰±۰/۲۴) محاسبه شد.

Keywords:

ریخت شناختی , ریخت سنجی , سمندر تاجدار جنوبی , Triturus karelinii , استان مازندران