رابطه علم معانی با سبک شناسی

از جمله راههای مهم و ضروری برای رهایی از مشکلات نقد ادبی و افزودن بر گنجینه فضای نقد ادبی مراجعه به آرای دانشمندان قدیم و میراث گرانقدر آنهاست. به سخن دیگر، با «بازگشت به خویش» می توان تا حدی نیازهای فرا روی نقد ادبی را پاسخگو بود. البته به همین میراث نیز باید با دید دیگری نگریسته شود. علم بلاغت و آرای بزرگان آن در طرح مباحث گوناگون را می­توان در دانشهای جدیدتر بویژه سبک شناسی یافت. گرچه برخی باور دارند که سبک شناسی دانشی جدید است، نخستین کسانی که به سبک توجه کردند، دانشمندان بلاغت بودند. از این رو، این جستار در پی آن است تا به کشف رابطه این دو علم بپردازد. بنابراین ابتدا به معرفی و طرح نظریات مکاتب مختلف سبک شناسی پرداخته شد و سپس قضایای علم معانی را با آن تطبیق داده شد. در پایان مشخص شد که اندیشه های مکاتب مختلف سبک شناسی از جمله سبک شناسی هنجارگریزی، آشنایی زدایی، سبک شناسی تکوینی، سبک شناسی ساختارگرا، سبک شناسی توصیفی و سبک شناسی آوایی در علم معانی خودنمایی می­کند. این امر نشان دهنده پیوند نزدیک دانش سبک شناسی با علوم بلاغت بویژه علم معانی است. البته مسائل علم معانی به طور کامل با نظرات سبک شناسی مطابقت نمی­کند، بلکه میان این دو علم علاوه بر ارتباط، تفاوتهایی نیز وجود دارد. همچنین شدت و ضعف ارتباط علم معانی با هریک از این مکاتب، مختلف است به گونه­ای که با برخی ارتباط بیشتر و با برخی ارتباطی کمتر دارد.

Keywords:

علم معانی , سبک شناسی تکوینی , سبک شناسی ساختارگرا , سبک شناسی توصیفی , سبک شناسی آوایی