خوانش پسااستعماری افسانه های هرمزگان در مجموعه داستان «ترس و لرز » غلامحسین ساعدی (بر اساس دیدگاه های ادوارد سعید)

داستان های عامیانه و جغرافیایی هر کشوری، منبع شناخت رفتارها و کنش های اجتماعی هر جامعه اند. هرمزگان به عنوان یکی از خرده فرهنگ های مهم ایران از این قاعده مستثنی نیست. مقاله حاضر به صورت کیفی با روش تحلیلی-توصیفی بر روی مجموعه داستان «ترس و لرز » غلامحسین ساعدی انجام گرفته است و در صدد است تا نشان دهد که در آن، می توان بازنمود گفتمان های «پسااستعماری ۱» را مشاهده کرد. ساعدی با استفاده از افسانه های کهن و باورهای دیرین مردم جنوب ایران، و با بهره گیری از عناصر اسطوره ای نمادین، به تصویرسازی در بیان تقابل سنت و مدرنیته و دیگر مشکلات جوامع کنونی، به ویژه کشورهای جهان سوم پرداخته است. مبنا و چهارچوب نظری این تحقیق بر اساس نظریات پسااستعماری و شرق شناسانه «ادوارد سعید ۲» می باشد. وی یکی از مهمترین پژوهشگرانی است که به نقش این بازخوردها در دنیای استعماری اشاره کرده است. در این مقاله تاش شده است به این پرسش پاسخ داده شود که آیا بازتولید و بازخوانی این اثر عاری از رویکرد انتقادی منجر به نگاه استعماری است یا خیر. بر این اساس بنا بر نظریات شرق شناسی ادوارد سعید بر روی شش داستان ساعدی، این پژوهش در صدد است تا زمینه های سلطه گری استعمار را در اشکال گوناگون اش از جمله نقل افسانه ها و اسطوره ها، در قالب هژمونی فرهنگی نمایان سازد، و با کمک نظریه پسااستعماری به جزییات ظریف تر و دقیق تری در گفتمان استعمارگر و استعمار شده، بپردازد.

Keywords:

استعمار , ادوارد سعید , افسانه , غلامحسین ساعدی , ترس و لرز