اثر عدم تخصیص یارانه ی نقدی به دهک های پردرآمد: مدل سازی رفاه اجتماعی در الگوی داده ستانده با رویکرد برنامه ریزی غیرخطی

هدف این تحقیق، تحلیل آثار رفاهی و توزیعی ناشی از عدم پرداخت یارانه ی نقدی انرژی به دهک های پردرآمد در ایران است. در این پژوهش الگوی داده ستانده قیمتی انرژی با رویکرد برنامه ریزی غیرخطی معرفی شده است. الگوی تحقیق بر پایه ی ماتریس داده های خرد سال ۱۳۸۳ کالیبره شده است که دارای ۵۶ طبقه ی کالاها و خدمات، ۱۰ طبقه خانوار روستایی و ۱۰ طبقه خانوار شهری است. در الگوی محاسباتی تحقیق، توابع رفاه اجتماعی رالزی، بنتامی و کاب- داگلاس معرفی شده، شاخص تغییر قیمت انرژی براساس سال پایه تعدیل شده و در نهایت سناریوهای افزایش قیمت انرژی و پرداخت یارانه ی نقدی تحلیل شده است. برای اطمینان از سازگاری نتایج، مقادیر پولی بر اساس بعد خانوار هر دهک تعدیل شده است. نتایج تحقیق نشان می­دهد که در سناریوی پرداخت یارانه ی نقدی به همه ی مردم، شاخص رفاه رالزی ۴۷% و شاخص رفاه بنتامی ۶/۳% افرایش خواهد یافت و سایر شاخص های برابری نیز بهبود خواهند یافت، اما در سناریوی حذف سه دهک ثروتمند از دریافت یارانه ی نقدی و افزایش یارانه ی نقدی هفت دهک، شاخص رفاه رالزی ۷۳% و رفاه بنتامی ۹/۱% افزایش خواهند یافت. هر چند این سناریو مطابق رویکردهای عدالت گرایی است، منجر به کاهش رفاه سه دهک ثروتمند شده و قدرت خرید آنها را بین ۱۳% تا ۱۶% کاهش خواهد داد. طبقه بندی JEL: H۲۴, D۶۳, D۳۱, C۶۷

Keywords:

یارانه ی نقدی , رفاه اجتماعی , توزیع درآمد , داده ستانده ی قیمتی , برنامه ریزی