امکان سنجی تشخیص تقلب روغن کنجد به کمک سامانه ماشین بویایی

روغن کنجد یکی از روغن های خوراکی پر ازرش است که در رژیم غذایی مردم به دلیل طعم دلپذیر و مواد مغذی مورد استفاده قرار می گیرد. با توجه به قیمت بالای این روغن، انگیزه برای افراد سودجو ایجاد می شود تا اقدام به تولید نمونه تقلبی آن کنند. لذا استفاده از ابزار مناسب برای تشخیص غیر تماسی تقلب در روغن کنجد، مورد نیاز است. بینی الکترونیک با شبیه سازی حس بویایی انسان، تشخیص و درک رایحه های (بو) پیچیده را به کارگیری آرایه حسگرهای شیمیایی انجام می دهد. در این پژوهش سامانه ماشین بویایی بر پایه ده حس نگر نیمه هادی اکسید فلزی به منظور تشخیص تقلب روغن کنجد با استفاده از ارزیابی ترکیبات فرار مواد آلی مورد بررسی قرار گرفت. ویژگی ها از پاسخ حسگرها به ترکیبات فرار مواد آلی روغن کنجد استخراج و به عنوان ورودی مدل شناسایی الگو استفاده شد. نمونه ها شامل سه نمونه خالص روغن کنجد، کلزا و آفتابگردان و ۱۲ نمونه تقلبی با ناخالصی ۵، ۱۰، ۲۰، ۳۰، ۶۰ و ۵۰ درصد روغن کلزا و آفتابگردان به اندازه ۲۰ گرم تهیه شد. سطوح تقلب روغن کنجد توسط روش های تحلیل مولفه اصلی و حداقل مربعات جزیی بررسی شدند. نتایج حاصل از PCA واریانس مجموعه داده ها به ترتیب ۹۵/۶۸% گزارش شد. در روش PLS حسگرهای MQ۱۳۸ وTGS۲۶۰۲ به عنوان شاخص های اصلی برای طبقه بندی و تشخیص نمونه های روغن کنجد به دست آمدند.

Keywords:

تقلب , ماشین بویایی , روغن خواکی , طبقه بندی , شناسایی الگو