بررسی کیفیت آب دریاچه سد سیمره با استفاده از شاخص های باکتریایی و ارتباط آن با برخی از فاکتورهای فیزیکی و شیمیایی آب

مخازن سدها، دریاچه های مصنوعی هستند که توسط انسان برای اهدافی خاص ایجاد شده اند. آب مخازن دارای کاربری های مختلفی است که مهمترین آنها شامل تامین آب شهری، آبیاری کشاورزی، پرورش ماهی، تولید برق و ... می باشد. مطالعه دقیق منابع آبی و تعیین آلاینده های آن، پیشگیری، کنترل آلودگی آن ها و استفاده بهینه از منابع آب موجود با توجه به افزایش نیاز آبی الزامی است. سد سیمره در حدود ۴۰ کیلومتری شمال غربی شهرستان دره شهر استان ایلام با هدف تولید انرژی برقابی، کنترل و تنظیم جریان های سطحی رودخانه و تامین حق آبه های پایین دست احداث شده است. در این مطالعه کیفیت باکتریایی آب دریاچه سد سیمره و ارتباط آن با برخی از فاکتورهای فیزیکی و شیمیایی آب برای اهداف آبزی پروری بررسی شد. به این منظور بنا به وضعیت جغرافیایی و هیدرولوژیک سد از مناطق مختلف آن ۵ ایستگاه (یک ایستگاه در نزدیک ورودی آب به دریاچه و۳ ایستگاه در ابتدای دریاچه، وسط و نزدیک تاج و یک ایستگاه بعد از سد) تعیین و ماهانه (۸ ماه در ۳ فصل سال) جهت بررسی باکتریولوژیک و فاکتورهای فیزیکی و شیمیایی نمونه برداری شد. بر اساس روش های استاندارد نمونه برداری از آب انجام شد. سپس آزمون های میکروبی شامل شمارش تعداد کل باکتری، تعداد کل کلی فرم، تعداد کلی فرم مدفوعی و تعداد استرپتوکوکوس مدفوعی انجام گرفت. در هر ایستگاه همزمان پارامترهای فیزیکی و شیمیایی آب شامل (دما، اکسیژن محلول و pH) نیز مورد سنجش قرار گرفت. نتایج نشان داد که بیشترین تعداد کل باکتری شمارش شده در طول مدت نمونه برداری در ایستگاه ۵ (خروجی) و کمترین میزان در ایستگاه شماره ۴ (ایستگاه قبل از تاج سد) بود. همچنین میانگین تعداد کل کلی فرم و کلی فرم مدفوعی در تمام فصول نمونه برداری در ایستگاه ۵ دارای بیشترین و در ایستگاه ۲ دارای کمترین میزان بود. گروه بندی ایستگاه ها در این سه شاخص نشان داد که ایستگاه ورودی و خروجی سد (۱ و ۵) در یک گروه و ایستگاه های واقع در دریاچه (۲، ۳ و ۴) در گروه دیگر قرار می گیرند و از نظر آماری اختلاف معنی داری بود (۰۵/۰>p). در آزمون همبستگی پیرسون مشخص گردید که همبستگی تغییرات دما و pH آب با تعدادکل باکتری و تعداد کلی فرم مدفوعی مثبت و با کلی فرم کل منفی بود در حالیکه اکسیژن محلول با سه شاخص باکتریایی همبستگی منفی نشان داد. در مقایسه شاخص های میکروبی اندازه گیری شده با استانداردهای موجود آبزی پروری، آب این سد برای پرورش ماهی در تمام فصول مناسب می باشد.  

Keywords:

Bacterial contamination , Physical & , chemical parameters , SEYMAREH Dam. , آلودگی باکتریایی , پارامترهای فیزیکی و شیمیایی , سد سیمره