تحلیل چالشها و مشکلات اجتماعی طرحهای آبیاری و زهکشی در ایران

شرایط اقلیمی کشور و بهره برداری غیراصولی از منابع آب در بخش کشاورزی، استفاده بهینه از منابع آب در این بخش را امری اجتنابناپذیر نموده است. در این راستا، سالها است که توسعه شبکه ها و سامانه های آبیاری و زهکشی در مناطق مختلف کشور در دستور کار قرار گرفته است. اما، مسئله مهم در خصوص این طرحها این است که در مراحل مطالعه، طراحی و اجرای و بهره برداری،عمدتا۱ به ابعاد فنی توجه میشود و مسائل اجتماعی مورد توجه کافی قرار نمی گیرد و به آن به صورت سطحی و غیراصولی نگریسته میشود.در واقع رویکرد مورد نظر عمدتا۱ سختافزاری است تا نرم افزاری، رویکردی که دهه ها است در برنامه های توسعهای در سطح جهان منسوخ شده است. شواهد مختلفی وجود دارد که این امر سبب شده است تا ضمن بروز مشکلاتی در مراحل اجرای این طرحها، بهره برداری بهینه و پایدار از آنها نیز با چالشهای بسیاری مواجه شود؛ به طوریکه بعضا برخی از آنها بلااستفاده باقیمانده است و یا از کارآیی لازم برخوردار نیستند. در مقاله حاضر، که با رویکردی کتابخانهای و تحلیلی تدوین شده است، تلاش شده است تا با بررسی منابع مختلف، این چالشها و مشکلات در مراحل مطالعه، اجرا و بهره برداری مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته و پیشنهادهایی در جهت رفع آنها ارائه شود.

Keywords:

طرحهای آبیاری و زهکشی , چالشهای اجتماعی , مشارکت ذینفعان.