الگو و ترکیب کشت مبتنی بر آینده پژوهی

ایران به علت قرار گرفتن در کمربند میانی و ناحیه خشک تا نیمه خشک، جزء مناطق کم آب جهان بشمار میرود. این موضوع به همراه محدودیتهای مربوط به استفاده از اراضی کشاورزی آبی-که بار اصلی تامین غذای کشور را بر عهده دارد، امنیت غذایی جمعیت در حال رشد کشور را در افق ۲۰ ساله آینده، با چالشهای جدی رو به رو خواهد کرد. مگر آنکه با تغییر در استراتژیهای بخش کشاورزی (به عنوان مهمترین و بزرگترین مصرف کننده آب کشور) و اتخاذ راهکارهایی مانند اصلاح الگو و ترکیب کشت، موجبات ارتقاء بهره وری فیزیکی و اقتصادی آب کشاورزی را فراهم آورد. در این بررسی که به روش اسنادی و کتابخانه ای صورت گرفته است، ضمن بررسی پیشینه و چالشهای الگوی کشت کشور در شرایط موجود، به برخی از اهم عوامل موثر در تدوین الگوی کشت کشور در شرایط آینده نیز، اشاره شده است. بررسی پیشینه الگوی کشت کشور نشان داده است که نبود یک چارچوب نظام مند، مهمترین چالش تدوین و اجرای الگوی کشت در کشور بوده است. به عبارت دیگر،الگوهای موجود عمدتا در یک چرخه تدریجی، بر حسب دانش بومی، خردهبازارهای محلی و سلیقه کشاورز و به ندرت با لحاظ ملاحظات اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی شکل گرفته اند. با توجه به چالشها و تهدیدهای موجود و ضرورت توجه به امنیت غذایی جامعه، لازم است الگوهای کشت در شرایط آینده، با توجه به رهیافت اکولوژیک، به همراه سیاست های تشویقی و حمایتی دولت در رواج این الگوها، توجه به تکمیل زنجیره ارزش و فرهنگسازی کاهش مصرف اقلامی که در حال حاضر در سبد غذایی کشور بیشتر از نیازهای روزانه مصرف میشود، صورت پذیرد.

Keywords:

امنیت غذایی , بهره وری , پهنه بندی جغرافیایی.