بررسی امکان استفاده از استخوان پنجه پای قورباغه (Rana ridibunda) به عنوان شاخص زیستی پایش فلزات سنگین سرب، کادمیوم، نیکل و وانادیوم در آب رودخانه قره سو کرمانشاه

به دلیل ورود فاضلاب شهری، کشاورزی و صنعتی به رودخانه قره سو احتمال تجمع آلاینده های مختلف در آب، رسوبات و بدن آبزیان ساکن وجود دارد. این پژوهش با هدف بررسی امکان استفاده از استخوان پنجه پای گونه  Rana ridibunda به عنوان شاخص زیستی برای پایش فلزات سنگین سرب، کادمیوم، نیکل و وانادیوم در آب رودخانه قره سو کرمانشاه در سال ۱۳۹۳ انجام یافت. پس از انتخاب ۴ ایستگاه نمونه برداری در طول مسیر رودخانه، نسبت به تهیه نمونه آب و قورباغه اقدام شد. پس از انجام مراحل آماده سازی و هضم آزمایشگاهی نمونه ها، نسبت به قرائت غلظت عناصر در آن ها توسط دستگاه نشر اتمی اقدام شد. پردازش آماری داده ها نیز توسط نرم افزار SPSS انجام یافت. نتایج بیان گر وجود همبستگی معنی دار و قوی بین میانگین غلظت تجمع یافته عناصر در نمونه های آب با نمونه های استخوان پنجه پای قورباغه های بالغ و نابالغ می باشد. هم چنین بین میانگین غلظت تجمع یافته عناصر در نمونه های استخوان پنجه پای قورباغه های بالغ و نابالغ تفاوت معنی دار آماری وجود ندارد (۰/۰۵شاخص زیستی می تواند بیان گر روند تغییرات غلظت آلاینده ها در یک  بوم سازگان باشد. بنابراین امکان استفاده از بافت استخوان پنجه پا قورباغه به عنوان یک گونه شاخص زیستی به واسطه وجود همبستگی معنی دار و قوی بین میانگین غلظت تجمع یافته عناصر در آب و استخوان، عدم نیاز به کشتن حیوان برای برداشت بافت، نیاز به مقادیر اندک مواد شیمیایی به منظور هضم نمونه و نیاز به برداشت بخش کوچکی از بافت استخوان برای انجام آنالیزهای آزمایشگاهی، برای ارزیابی کیفی و سلامت سیستم های رودخانه ای تایید می شود.

Keywords:

شاخص زیستی , قورباغه , استخوان پنجه پا , کیفیت آب , رودخانه قره سو