آگاهی تازه ای از رابطه عمر خیام و امام محمد غزالی(دو رباعی نویافته از خیام در رثای غزالی)

از احوال خیام اطلاع زیادی در دست نیست. گویا مجموعه اشعار مدونی نداشته و اگر هم داشته به دست ما نرسیده است. قدیم ترین مجموعه های رباعیات منسوب بدو که در دست است در نیمه دوم سده نهم هجری قمری گرد آورده شده و مشحون است از رباعیاتی که قطعا و یقینا از خیام نیست. ناچار باید اشعار اصیل او را به مرور ایام در لابه لای متون کهن یافت و این البته کاری است که پژوهشگران تا حد ممکن انجام داده اند. اما همچنان ممکن است اشعار یا اطلاعات تازه ای از خیام در کتب قدیم دستیاب شود. موضوع این یادداشت از جمله همین آگاهی­های تازه و موثق است که هم ارزش تاریخی دارد و هم شعری. از آنجا که مطلب اصلی این جستار دو رباعی از خیام در رثای غزالی است، بعد از بحثی درباره روابط و سابقه آشنایی آن دو، در پایان بخش کوتاهی به پیشینه مرثیه سرایی در قالب رباعی اختصاص داده شده است.

Keywords:

تاریخ ادبیات فارسی , رباعیات خیام , مکاتیب غزالی , خیام , محمد غزالی