اردشیرخوره از شکل یابی تا زوال با استناد به متون تاریخی

Publish Year: 1393
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: Persian
View: 214

This Paper With 20 Page And PDF Format Ready To Download

  • Certificate
  • من نویسنده این مقاله هستم

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این Paper:

شناسه ملی سند علمی:

JR_JISUT-4-2_005

تاریخ نمایه سازی: 24 آبان 1400

Abstract:

اردشیرخوره را با طرح مدور و متحدالمرکزش می توان نخستین شهر ساخته شده به امر موسس سلسله ساسانیان و نمادی از ظهور ایدئولوژی سلطنتی تمرکزگرای ساسانیان محسوب داشت. علیرغم نقش کلیدی این شهر در استقرار حکومت ساسانیان، به جز یافته­های معدود باستان شناسانه، اطلاعات بسیار اندکی از تحولات تاریخی این شهر در دست است، بویژه آنکه، به اعتبار مندرجات آثار مورخان و جغرافیدانان قرون نخستین اسلامی، این شهر قرن ها پس از سقوط ساسانیان نیز به حیات خود ادامه داده است. اینک این پرسش قابلیت طرح می یابد که منابع مکتوب کهن چه اطلاعاتی را در خصوص دلایل و فرایند شکل یابی، توسعه و زوال این شهر در اختیار قرار می دهند؟ به عبارت دیگر، شهر اردشیرخوره در دوره ساسانی و در دوران انتقال به دوره اسلامی دستخوش چه تغییراتی شده است؟ هدف آن است تا با اتکاء به متون کهن، ماهیت تاریخی و سیر تحول شکل­گیری تا سقوط این شهر و همچنین شاخص­های فضایی و عملکردی آن باز­شناسی گردد. مطالعات تاریخی مشخص می سازد که اردشیرخوره شهری با ماهیتی حکومتی، سیاسی، اجتماعی و مذهبی در دوران ساسانی بوده و با ورود اسلام دستخوش تغییراتی ساختاری و اجتماعی شده و در ادامه روند حیاتش به سبب برخی عواملی سیاسی، اقتصادی در قرن ۱۰ و ۱۱ هجری متروک شده­ است.

Keywords:

: تاریخ ساسانی , تاریخ قرون نخستین اسلامی , جغرافیای تاریخی , شهر اردشیرخوره , فضای شهری و عملکردهای آن

Authors

حسن کریمیان

دانشیار باستانشناسی دانشگاه تهران

مجید منتظرظهوری

دانشجوی دکتری باستان شناسی دانشگاه تهران

مراجع و منابع این Paper:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این Paper را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود Paper لینک شده اند :
  • آیتی، عبدالمحمد (۱۳۸۳). تحریر تاریخ وصاف، تهران، پژوهشگاه علوم انسانی ...
  • ابن اثیر (۱۳۷۱). الکامل، ترجمه ابوالقاسم حالت و عباس خلیلی، ...
  • ابن بلخی (۱۳۶۳). فارس­نامه، به کوشش گای لسترنج و رینولد ...
  • ابن خردادبه، (۱۸۸۹). المسالک و الممالک، ترجمه سعید خاکرند، بیروت ...
  • ابن­حوقل (۱۳۴۵). صوره­الارض، ترجمه دکتر جعفر شعار، تهران، بنیاد فرهنگ ...
  • ابن رسته (۱۳۶۵). الاعلاق النفیسه، ترجمه حسین قره چانلو، تهران، ...
  • ابن فقیه، ابوبکر احمد بن محمد بن اسحاق همدانی (۱۳۴۹). ...
  • اصطخری، ابواسحاق ابراهیم (۱۳۷۳). ممالک و مسالک، ترجمه محمد بن ...
  • اعتماد السلطنه (۱۳۶۷). مرآه البلدان، تصحیح عبد الحسین نوایی و ...
  • بکری، ابو­عبید (۱۹۹۲). المسالک و الممالک، مقدمه و تحقیق آدریان ...
  • اورسول، ارنست (۱۳۸۲). سفرنامه قفقاز و ایران، ترجمه علی اصغر ...
  • بارتولد. ولادیمیر (۱۳۰۸). جغرافیای تاریخی ایران، ترجمه حمزه سردادور، تهران، ...
  • بلاذری، احمد بن یحیی (۱۳۳۷). فتوح البلدان، ترجمه محمد توکل، ...
  • بیانی، شیرین (۱۳۸۶). شامگاه اشکانیان و بامداد ساسانیان، تهران، دانشگاه ...
  • پوپ، آرتور (۱۳۶۵). معماری ایران، ترجمه کرامت­االله افسر، تهران، فرهنگ­سرا ...
  • تفضلی، احمد (۱۳۶۸). «شهرستان­های ایران»، در شهرهای ایران، محمدیوسف کیانی، ...
  • ثقفی کوفی، ابو اسحاق ابراهیم بن محمد (۱۳۷۳). الغارات و ...
  • جعفریان، رسول (۱۳۷۸)، تاریخ تشیع در ایران از آغاز تا ...
  • جیهانی، ابوالقاسم بن احمد ( ۱۳۶۸). اشکال العالم، ترجمه علی ...
  • حافظ ابرو، عبداالله بن لطف االله (۱۳۷۵). جغرافیای حافظ ابرو، ...
  • حمزه اصفهانی (۱۳۶۷). تاریخ پیامبران و شاهان (تاریخ سنی ملوک ...
  • حدود العالم من المشرق الی المغرب (۱۳۷۲). با مقدمه بارتولد ...
  • حسینی فسایی، میرزا حسن (۱۳۸۲). فارسنامه ناصری، تصحیح منصور رستگار ...
  • دریایی، تورج (۱۳۸۸)، شهرستان­های ایرانشهر، ترجمه شهرام جلیلیان، تهران، توس. ...
  • (۱۳۸۳). شاهنشاهی ساسانی، ترجمه مرتضی ثاقب­فر، تهران، ققنوس ...
  • دیولافوا، ژان پل هنریت (۱۳۳۲). سفرنامه مادام دیولافوا: ایران و ...
  • سامی، علی (۱۳۸۹). تمدن ساسانی، تهران، سمت ...
  • سایکس، سر پرسی (۱۳۸۰). تاریخ ایران، ترجمه سید محمد تقی ...
  • سرفراز، علی­اکبر و آور­زمانی، فریدون (۱۳۸۸). سکه­های ایران از آغاز ...
  • شمس اشراق، عبدالرزاق (۱۳۶۹). نخستین سکه های امپراتوری اسلام، دفتر ...
  • شوارتس، پاول (۱۳۷۲). جغرافیای تاریخی فارس، ترجمه کیکاوس جهانداری، تهران، ...
  • طبری، محمد بن جریر (۱۳۷۵). تاریخ طبری، ترجمه ابوالقاسم پاینده، ...
  • فردوسی، ابوالقاسم (۱۹۶۸). شاهنامه، به کوشش عثمانوف، مسکو ...
  • فرصت شیرازی، محمد نصیر بن جعفر (۱۳۷۷). آثار عجم، تهران، ...
  • فره­وشی، بهرام (۱۳۵۴). کارنامه اردشیر بابکان، تهران، دانشگاه تهران ...
  • فلاندن، اوژن (۱۳۲۴). سفرنامه اوژن فلاندن، ترجمه حسین نور صادقی، ...
  • قدامه بن جعفر (۱۳۷۰). الخراج، ترجمه حسین قره چانلو، تهران، ...
  • قزوینی، زکریا بن محمد (۱۳۷۳). آثار البلاد و اخبار العباد، ...
  • کاکا افشار، علی (۱۳۸۴). مادگان هزار دادستان/ کتاب هزار رای ...
  • (۱۳۸۶). مادگان هزار دادستان / کتاب هزار رای (۱۴)،کانون وکلا، ...
  • کریستن سن، آرتور (۱۳۷۷). ایران در زمان ساسانیان، ترجمه رشید ...
  • کریمیان، حسن و سیدین، ساسان (۱۳۸۹). دارابگرد در انتقال از ...
  • کولسینکف، آ، آی (۱۳۸۹). ایران در آستانه سقوط ساسانیان، ترجمه ...
  • گدار، آندره (۱۳۴۵). هنر ایران، ترجمه بهروز حبیبی، تهران، دانشگاه ...
  • سفرنامه های خطی فارسی (۱۳۸۸). گروهی از نویسندگان ، تهران، ...
  • گیرشمن، رومن (۱۳۷۴). تاریخ ایران از آغاز تا اسلام، ترجمه ...
  • محمدی ملایری، محمد (۱۳۷۹). تاریخ و فرهنگ ایران در دوران ...
  • مسعودی، ابوالحسن علی بن حسین (۱۳۶۵). التنبیه و الاشراف، ترجمه ...
  • (۱۳۷۴). مروج الذهب و معادن الجوهر، ترجمه ابو القاسم پاینده، ...
  • مقدسی، ابوعبداالله محمد بن احمد (۱۳۶۱). احسن التقاسیم فی معرفه ...
  • مقدسی، مطهر بن طاهر (۱۳۷۴۰). البدء و التاریخ، ترجمه محمد ...
  • منتظرظهوری، مجید (۱۳۹۲). گزارش بررسی سیستماتیک شهر اردشیرخوره ، پژوهشکده ...
  • نورزوزی، رضا (۱۳۸۴). بررسی باستان شناسی فیروزآباد، شیراز، موسسه فرهنگی ...
  • نیاکان، لیلی (۱۳۸۴). گزارش کاوش های باستان شناسی شهر گور، ...
  • هدایت، صادق (۱۳۲۱). شهرستان­های ایران، تهران، مهر ...
  • هوف، دیتریش (۱۳۶۵). شهرهایساسانی، ترجمه محمد رحیم صراف، نظری اجمالی ...
  • (۱۳۶۸). فیروزآباد، ترجمه کرامت االله افسر، در محمد یوسف کیانی، ...
  • (۱۳۷۴). داراب، پایتخت ایالتی، ترجمه فرامرز سمیعی، در محمدیوسف کیانی، ...
  • (۱۳۹۲). «شکل­گیری و ایدئولوژی دولت ساسانی از روی شواهد باستان­شناختی»، ...
  • یعقوبی، ابن واضح (۱۳۷۱). تاریخ یعقوبی، ترجمه محمد ابراهیم آیتی، ...
  • یاقوت حموی (۱۳۸۰). معجم البلدان، ترجمه علی نقی منزوی، تهران، ...
  • Bailey, H. W. ۱۹۷۱. Zoroastrian problems in the ninth-century books, ...
  • De Menasce, J. ۱۹۸۵. Les données géographiques dans le Mātigān ...
  • Gyselen, R. ۱۹۸۸. Les donnes de geographie administrative dans le ...
  • ۱۹۸۹. La Geographie administrative de I’empire sassanide, les témoignages sigillogaphiques, ...
  • Huff, D., ۱۹۷۴. Archaeological survey in the area of Firuzabad ...
  • ۱۹۹۳. Architecture Sassanide, in Splendear des Sassanides, Musses Royaux d ...
  • Kent, R. G. ۱۹۵۳. Old Persian Grammar, Text, Lexicon, American ...
  • Keith. E. A. ۱۸۵۵. Geographical notes taken during a journey ...
  • Lukonin, V. G. ۱۹۸۳. Political, social and administrative institutions: taxes ...
  • Nyberg, H. S.۱۹۶۴- ۱۹۷۴. A Manual of Pahlavi. vol II, ...
  • نمایش کامل مراجع