عوامل موثر بر مدیریت ساماندهی و توانمند سازی محله های آسیب پذیر در سکونتگاه غیررسمی

پیدایش و گسترش محلات اسیب پذیر در متن یا حاشیه شهرهای ایران نتیجه مستقیم روند شهرنشینی پرشتاب فرایند معاصر و نیز کارآمدی سیاست ها و طرح های توسعه شهری است. براساس گزارش سازمان ملل سکونتگاه های غیر رسمی(حاشیه نشینی) چالش اصلی هزاره سوم معرفی شده اند به طوری که در دنیا از هر ۶ نفر یک نفر در سکونتگاه های غیر رسمی زندگی می کند. براساس این گزارش در صورتی که این روند ادامه پیدا کند و دولت ها برنامه ای برای آن نداشته باشند تا سال ۲۰۳۰، حدود ۲ میلیارد نفر از جمعیت شهرنشین دنیا در این سکونتگاه ها زندگی خواهند کرد لذا در سال های اخیر یکی از دغدغه های مزاحم در توسعه پایدار شهری مساله حاشیه نشینی و سکونتگاه های غیرمجاز شهری است. مناطقی که به گفته برخی کارشناسان از نظر اجتماعی و جغرافیایی قابل تفکیک هستند، بدون شک در درازمدت معضلات اجتماعی و فرهنگی بسیار ناخوشایندی برای نسل های آینده خواهند داشت. حاشیه نشینی هایی که در اثر مهاجرت روستاییان و با فقر شهرنشینان رفته رفته افزایش می یابند همانند توده هایی بی سر و صدا در بدنه شهرها ایجاد می شوند. سکونتگاه های غیررسمی و حاشیه نشینی تنها در ایران وجود ندارد بلکه در دنیا به ویژه کشورهای جهان سوم به یک دغدغه تبدیل شده است؛ چراکه گفته می شود در حال حاضر ۴۲ درصد جمعیت کشورهای جهان سوم یا در حال توسعه در همین سکونتگاه ها زندگی می کنند. هدف پژوهش حاضر بررسی عوامل موثر بر مدیریت ساماندهی و توانمند سازی محله های آسیب پذیر در سکونتگاه غیررسمی در راستای مشارکت و همکاری ساکنین همان محلات با روش اسنادی و کتابخانه ای می باشد. نتیجه پژوهش ها نشان می دهد مشارکت مردم در روند تصمیم گیری شهری یکی از عناصر اصلی توسعه همه جانبه شهری بوده و افزایش مشارکت مردم در امور شهری می تواند در ایجاد تعادل شهری نقش ارزنده ای را ایفا نماید. ولیکن شهروندان و مدیران شهری نباید از این نکته غافل باشند. همچنین میزان مشارکت مردم در طرح های ساماندهی و توانمندسازی در این محلات می تواند نقطه مثبتی در جهت بهبود روند شرایط فعلی محدوده بوده و سبب افزایش پایداری و احساس تعلق به مکان با مشارکت دادن ساکنین در امور محله را دارند. لذا باید شهروندان و مسئولان مشارکت را به گونه برای خود تعریف کنند که هریک به سهم خود در آباد کردن شهرها حضور داشته و حضور یکی مانع از عمل به وظایف نزد دیگر ی نباشد.

Keywords:

شهرداریها , مدیریت شهری , مشارکت , شهروندان , شهروندی , سکونتگاه غیررسمی