تحلیل استنادی مقالات علمی- پژوهشی آینده پژوهی در ایران

قوانین و اسناد بالادستی ازجمله سند چشم انداز و برنامه های توسعه ای که آیینه تمام نمای پروژه های آینده نگارانه راهبردی کشورند، بیانگر اهمیت وافر مبحث آینده پژوهی هستند؛ لذا هدف این پژوهش، ارائه تصویر جامعی از پژوهش های آینده پژوهی صورت گرفته در کشور و کلان نگری مطالعات انجام شده در این حوزه است؛ به امید آنکه رهنمودی برای هدایت مطالعات و پژوهش های آتی درجهت توسعه و افزایش کمیت و کیفیت هرچه بیشتر مطالعات حوزه آینده پژوهی باشد. پژوهش حاضر ازلحاظ هدف، کاربردی و ازلحاظ روش پژوهش از نوع توصیفی-تحلیلی با استفاده از روش تحلیل استنادی است. جامعه آماری شامل ۲۳۸ مقاله علمی- پژوهشی بدون محدودیت زمانی با روش تمام شماری از ۴ مجله تخصصی آینده پژوهی ملی است. ابزار گردآوری داده ها نیز مطالعه کتابخانه ای، پیاده سازی و تحلیل داده ها در نرم افزار اکسل درقالب آمار توصیفی و نرم افزار MAXQDA جهت تحلیل محتواست. تحلیل محتوای ۱۱۴۴ کلیدواژه ۲۳۸ مقاله موردمطالعه با استفاده از نرم افزار MAXQDA تحت ۳۴ گروه موضوعی محوری طبقه بندی شد. یافته های پژوهش در حوزه های رویکرد و روش پژوهش، روش نمونه گیری، وابستگی سازمانی، مشارکت علمی و تحلیل محتوا جهت شناسایی حوزه های پژوهشی برتر آینده پژوهی در کشور بیانگر این حقیقت است که نوآوری و تنوع در تمام ارکان پژوهش، لازمه پژوهش های آینده پژوهی داخلی است.

Keywords:

آینده پژوهی , تحلیل استنادی , مقالات علمی- پژوهشی