تبیین روابط مولفه های تاثیرگذار بر پایداری محلات (مطالعه موردی: محله جوادیه منطقه ۱۶ شهر تهران)

توسعه پایدار محله­ای دیدگاهی است که حل مشکلات کنونی شهرها را در گرو بازگشت به مفهوم محله می­داند. در این دیدگاه، محله بنیادی­ترین واحد توسعه شهری و کوچکترین مقیاس توجه به جنبه­های مختلف پایداری به عنوان یک واحد شهری با قابلیت کنترل بیشتر از شهر و به عنوان یک سطح امیدوارکننده برای آزمایش ایده­های جدید و راه­های دستیابی به توسعه پایدار شهری به طور فزاینده­ای مورد توجه قرار گرفته است. این در حالی است که علی­رغم اهمیت سیاستگذاری، برنامه­ریزی و مدیریت شهری در خردترین واحد شهر یعنی محله تاکنون مطالعات گسترده­ای پیرامون این مفهوم در مقیاس خرد و اجرایی آن صورت نگرفته و سنجش کمی روابط بین مولفه­های مختلف پایداری نیز موضوع مهمی است که مورد غفلت قرار گرفته است. در همین راستا، در پژوهش حاضر با طرح این پرسش که چه رابطه­ای بین مولفه­های مختلف پایداری محلات وجود دارد، به تحلیل و تبیین موضوع پژوهش پرداخته شده است. هدف سنجش کمی تاثیر شش مولفه کالبدی-فضایی، اقتصادی، اجتماعی-فرهنگی، حمل­ونقل و ارتباطات، محیط­زیستی، حکمروایی- مدیریتی بر پایداری محلات در محله جوادیه منطبق بر ناحیه یک شهرداری منطقه شانزده به عنوان نمونه موردی پژوهش است. بر همین مبنا، پس از مرور متون مرتبط با موضوع پایداری، مدل مفهومی تحقیق شکل گرفت و سپس پیمایش پرسشنامه­ای از ساکنین محله مورد مطالعه به عمل آمد. لازم به ذکر است بر اساس فرمول کوکراین جامعه آماری شامل ۳۸۱ نفر تعیین شده است. در این پژوهش تحلیل داده­ها با استفاده از روش مدل­سازی معادلات ساختاری۱ و با استفاده از نرم­افزار اسمارت پی. ال. اس۲ صورت گرفته است. نتایج پژوهش نشان داد سه مسیر «مولفه حکمروایی-مدیریتی به مولفه اقتصادی به مولفه اجتماعی-فرهنگی»، «مولفه حکمروایی-مدیریتی به مولفه اقتصادی منجر به پایداری محلات» و «مولفه اقتصادی به مولفه اجتماعی-فرهنگی به مولفه محیط­زیستی» به ترتیب با ضرایب مسیر ۸۹۸/۴،  ۲۰۸/۳ و ۹۸۸/۱ مهم­ترین مسیرهای تاثیرگذار در درک شهروندان از مولفه های پایداری محلات است و به طور کلی مولفه حکمروایی-مدیریتی تاثیرگذارترین مولفه در تعیین پایداری محلات شناخته شد.

Keywords:

Sustainability , Sustainable neighborhood , Structural equation modeling , Javadieh neighborhood of ۱۶th district of Tehran. , پایداری , محله پایدار , مدل سازی معادلات ساختاری , محله جوادیه منطقه شانزده شهر تهران.