غلظت کادمیوم، نیکل، وانادیوم و روی در عضله و خاویار تاسماهی ایرانی (Acipenser persicus) با تاکید بر ارزیابی ریسک ناشی از مصرف عضله

زمینه و هدف: آلودگی به فلزات یکی از مشکلات مهم زیست محیطی و یکی از نگرانی های مهم بهداشت مواد غذایی به شمار می آید. در سراسر جهان، ماهیان خاویاری یک منبع مهم تامین غذا و ایجاد اشتغال و درآمد هستند. در پژوهش حاضر، با اندازه-گیری غلظت کادمیوم، نیکل، وانادیوم و روی در عضله و خاویار تاسماهی ایرانی (Acipenser persicus)، ریسک ناشی از مصرف این ماهی برای انسان مورد ارزیابی قرار گرفت. روش بررسی: نمونه های تاسماهی ایرانی (۲۴n=) را از مراکز مهم صید ماهیان خاویاری بخش جنوبی دریای خزر واقع در استان های مازندران و گیلان جمع آوری گردیده و تا آنالیز شیمیایی در فریزر در دمای ۰C ۲۰- نگهداری شدند. حدود g ۱ از هر نمونه خشک شده را در لوله های هضم PTFE ریخته شد. سپس به میزان mL ۱۰ اسید نیتریک ۶۵% به آن اضافه گردید. ابتدا به مدت h ۱ در دمای ۰C ۴۰ لوله های PTFE بر روی هیتر قرار داده سپس به آرامی دما را افزایش داده و به مدت h ۳ در دمای ۰C ۱۴۰ حرارت داده شد. محلول حاصل با استفاده از کاغذ صافی واتمن شماره یک، صاف شده و در نهایت با آب دوبار تقطیر شده (دیونیزه) به حجم mL ۲۵ رسانیده شد. یافته ها: میانگین غلظت کادمیوم، نیکل، وانادیوم و روی در عضله به ترتیب ۰/۰۰۲ ±۰/۰۰۵، ۰/۰۳±۰/۰۶،   ۰/۱۳ ± ۰/۰۴ و ۳/۰۷ ±۷/۴۹ μg/gوزن تر است. همچنین میانگین غلظت این فلزات در خاویار به ترتیب ۰/۰۰۶±۰/۰۰۷ ، ۰/۰۷ ± ۰/۰۹ ، ۰/۱۵ ± ۰/۱۲ و ۵/۷۵ ±۲۱/۲۳ μg/g وزن تر تعیین گردید. نتیجه گیری: میانگین غلظت کادمیوم، وانادیوم و روی از حد استاندارد تعیین شده توسط سازمان کشاورزی، ماهی گیری و غذایی انگلستان MAFF (۲۰۰۰) و سازمان بهداشت جهانی (WHO) پایین تر است. حد استاندارد فلزات کادمیوم، وانادیوم و روی به ترتیب μg/g ۰/۲، ۰/۵ و ۵۰ است. بنابراین بدلیل پایین بودن غلظت های بدست آمده از حد مجاز، مصرف عضله و خاویار تاسماهی ایرانی خطری جدی برای سلامتی مصرف کنندگان نخواهد داشت.

Keywords:

Risk assessment , Caviar , Muscle , Persian sturgeon , Cadmium , Nickel , Vanadium , Zinc , ارزیابی ریسک , خاویار , ماهیچه , تاسماهی ایرانی , کادمیوم , نیکل , وانادیوم , روی