گونه شناسی حیاط در مسکن سنتی حیاط دار شهر یزد

معماری هم ساز با اقلیم به خصوص در مکان هایی که دارای شرایط ویژه ی محیطی می باشند (مناطق بسیار گرم یا سرد)، همواره ارزشمند و قابل توجه بوده است. زیرا مهم ترین مسئله در این گونه معماری، ایجاد منطقه ی آسایش و شرایط محیطی مطلوب برای انسان است. در این بین خانه به عنوان یکی از قدیمی ترین و اساسی ترین آثار معماری مدت هاست که مفهوم واقعی خود را از دست داده است. در این زمان نیاز است که در جهت ارتقای کیفیت خانه ها به عنوان اساسی ترین فضایی که انسان همواره در آن حضور دارد، به مطالعه و شناخت معماری گذشته پرداخته شود. از ارزشمند ترین نمونه های معماری خانه را می توان در شهر یزد مشاهده کرد. جایی که بهترین استفاده ها از زمین، آسمان و عوامل اقلیمی نظیر آب، باد، خورشید و گیاه، درجهت ایجاد محیطی مناسب و مطلوب برای زندگی صورت پذیرفته است. به یقین می توان ادعا کرد که اصلی ترین عنصر در شکل گیری این خانه ها حیاط بوده که سازماندهی فضاهای گوناگون جهت استفاده در فصول مختلف سال را به بهترین صورت ممکن، میسر ساخته است. به علت اهمیت این عامل، هدف از نگارش این پژوهش گونه شناسی حیاط در خانه های بافت تاریخی شهر یزد می باشد تا بدین مسئله پرداخته شود که چه عوامل و عناصری موجب ایجاد تغییرات و تفاوت ها در این گونه ها شده است؟ روش تحقیق توصیفی تحلیلی بوده و روش جمع آوری اطلاعات کتابخانه ای و میدانی می باشد. روند تحقیق در این مقاله شامل تعریف و بررسی حیاط در اقلیم گرم و خشک، معرفی نمونه های انتخابی و چگونگی شکل گیری حیاط و فضا های پیرامون آن می باشد در این راستا جداولی جهت نشان دادن این بررسیها وگونه های حیاط به همراه فرم نمادین آن ها ارائه می شود و در انتها نتیجه می شود تنها خواسته معمار و آب و هوای گرم و خشک کویر عامل شکل گیری گونه های متفاوت حیاط در این اقلیم نبوده است، و عواملی چون اعتقادات فرهنگی مذهبی، شان و منزلت اجتماعی صاحبخانه، و ... نیز سهیم بوده است.

Keywords:

گونه شناسی , حیاط , حیاط مرکزی , خانه های یزد