ساماندهی فضایی سکونتگاه های روستایی الحاقی در پیرامون کلان شهر مشهد با بهره گیری از رویکرد پویش ساختاری-کارکردی

اهداف: روند افزایش جمعیت­پذیری و گسترش بی­رویه کالبدی_فضایی کلان­شهر مشهد، شکل­گیری پدیده­هایی همچون الحاق، ادغام و خزش شهری و بروز مسائل و معضلات پیچیده اجتماعی و اقتصادی را باعث شده است. پاسخ­گویی مناسب به این مسائل، مستلزم تحول در درک عملکردی به نظام استقرار و پایداری نظام سکونتگاهی و برنامه­ریزی فضایی است. پویش ساختاری–کارکردی به عنوان رویکردی راهبردی به ساماندهی فضا در سطوح و مقیاس های مختلف، می کوشد ضمن تبین جنبه های پیچیده ساماندهی فضایی با تعمیق رویکرد نظام­وار و بهره­گیری از الگوی اندیشه شبکه­ای برای تعمیق پیوند فعالیت­ها و عملکردهای متوازن به منظور پاسخ به مسائل ریشه دار در روابط ساختاری – کارکردی چاره جویی نماید. روش: این پژوهش بنا دارد با بهره­گیری از روش­شناسی توصیفی تحلیلی با رویکرد کاربردی، ساماندهی سکونتگاه­های روستایی پیرامون شهر مشهد را مورد شناخت و تحلیل قراردهد.  یافته ­ها/ نتایج: یافته­های پژوهشی نشان می­دهد که بیشترین آثار ادغام سکونتگاه های روستایی پیرامون شهری، بروز برخی ناهنجاری­های اجتماعی _اقتصادی که از مهم­ترین عوارض کالبدی_فضایی آن بروز ناکارآمدی عملکردی و ازهم گسیختگی ساختار کالبدی سکونتگاه­های روستایی الحاقی در پیرامون شهری است. نتیجه­ گیری: نتایج پژوهش حاکی از آن است که ­سکونتگاه های روستایی پیرامون درمجموع از شرایط مطلوبی برخوردار نبوده و با رشد ناموزون کلان­شهر مشهد گسترش ادغام تدریجی سایر سکونتگاه های روستایی پیرامون را فراهم می­آورد. بنابراین، با برقراری پیوند نظام سکونتگاهی از طریق یکپارچگی فضایی- عملکردی و تعمیق عملکردهای روستایی- شهری امکان دستیابی به مدیریت متوازن فضایی در مجموعه کلان­شهری فراهم می­شود.

Keywords:

ساماندهی فضایی , پویش ساختاری- کارکردی , سکونتگاه های روستایی , عملکرد اجتماعی- اقتصادی , کلان شهر مشهد