کیفیت استدلال و استشهاد ملامحمدکاظم هزارجریبی بر گزاره های دینی و چگونگی پاسخ به شبهات

شناخت تلاش های اندیشمندان در رشته های مختلف، نقش به سزایی در رشد، شکوفایی و کشفمسائل نو در آن علوم ایفا می کند. یکی از اندیشمندان مسلمان که تاثیرات مهمی در عصرش ایفا نمود،ملا محمدکاظم هزارجریبی استرآبادی است. وی از فعال ترین دانشمندان در عرصه تالیف و نگارشدر موضوع های متنوع دینی به ویژه در علوم اعتقادی در اواخر دوره زند و اوایل قاجار است. این نوشتاربا استفاده از منابع کتابخانه ای و مراجعه به نسخ خطی متعدد با روش توصیفی - تحلیلی به کیفیتاستدلال و استشهاد ملا هزارجریبی بر گزاره های دینی و چگونگی پاسخ به شبهات خواهد پرداخت.براساس یافته های این پژوهش ایشان کوشید تا در فعالیت های علمی خود با توجه بهوابستگی، عشق و ارادت به ائمه معصومان (ع) به مطالعه های پردامنه و عمیق در گزاره هایدینی پرداخته و بر آن بود تا با نگارشی روان، به هجمه های مخالفان پاسخ دهد. روش هایی کهوی در استدلال، استشهاد و دفاع از گزاره های دینی انجام می داد که مهمترین آن ها عبارتند از:استناد به برخی روایات مرتبط، استناد به ادعیه و زیارات، استناد به آراء مجتهدان، اعتماد برنقل های تاریخی و مسموعات. نقدهایی به شیوه استدلال ورزی هزارجریبی وارد است؛ همچونتاویل نکردن عبارات عرفا و شعرا و جمود بر ظاهر سخنان آن ها، استفاده نکردن از قیاس شعری درقانع کردن خوانندگان، استفاده از شیوه غیرعلمی دشنام و ناسزا گویی نسبت به مخالفان.

Keywords:

محمدکاظم هزارجریبی , استدلال , شبهات دینی , برهان