مقایسه اثربخشی طرحواره درمانی و درمان پذیرش و تعهد به شیوه گروهی بر تمایز یافتگی از خود دختران نوجوان

مقدمه: نوجوانی مرحله مهمی از رشد انسان است. بلوغ باعث تغییرات فیزیولوژیکی، هیجانی، شناختی و اجتماعی در نوجوانان می شود و این تغییرات بر ابعاد مختلف زندگی فرد از جمله نحوه تمایزیافتگی از خود نوجوانان تاثیر می گذارد. از این رو بهبود تمایزیافتگی از خود این افراد مورد توجه بسیاری از درمانگران قرار گرفته است.  هدف از پژوهش حاضر بررسی هم­سنجی طرحواره درمانی و پذیرش و تعهد به شیوه گروهی بر تمایز یافتگی از خود دختران نوجوان بود.  روش: روش پژوهش نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون و پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری در این پژوهش، شامل کلیه دختران نوجوان مشغول به تحصیل در مدارس غیردولتی متوسطه دوره دوم شهر تهران در سال تحصیلی ۱۳۹۹-۱۳۹۸ بود که با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی ساده تعداد ۴۵ نفر از دختران نوجوان در سه گروه طرحواره درمانی به شیوه گروهی (۱۵ نفر)، درمان پذیرش و تعهد به شیوه گروهی (۱۵ نفر) و کنترل (۱۵ نفر) قرار گرفتند. گروه های آزمایش تحت طرحواره درمانی به شیوه گروهی (۱۲ جلسه ۹۰ دقیقه ای) پذیرش و تعهد به شیوه گروهی (۱۲ جلسه ۹۰ دقیقهای) قرار گرفتند. گروه کنترل در طی این مدت هیچ گونه مداخله­ خاصی را دریافت نکرد. از سیاهه تمایز یافتگی خود فرم کوتاه (SDI-SF) دریک، مورداک، مارسزالک و باربر (۲۰۱۵) به منظور گردآوری اطلاعات استفاده شد. یافته ­ها: هر دو روش درمانی می­توانند تمایز یافتگی از خود دختران نوجوان را بهبود بخشند، اما طرحواره درمانی به شیوه گروهی بر تمایزیافتگی از خود دارای تاثیر بیشتری بود (۵۴/۱ %(Effect Size=  . اما استفاده از طرحواره درمانی و درمان پذیرش و تعهد تاثیر معناداری بر موقعیت من نداشت. نتایج این پژوهش اثربخشی دو روش طرحواره درمانی و درمان پذیرش و تعهد به شیوه گروهی را در بهبود تمایز یافتگی از خود دختران نوجوان مورد تائید قرار داد. نتیجه­ گیری: بنابراین توجه به مشاوران و روان شناسان به اثربخشی طرحواره درمانی و پذیرش و تعهد به بهبود تمایز یافتگی در دختران نوجوان کمک می کند.

Keywords:

schema therapy , acceptance commitment , self-differentiation , adolescents , girls. , طرحواره درمانی , پذیرش و تعهد , تمایز یافتگی از خود , نوجوانان , دختران.