شناسایی عوامل موثر بر گزارشگری پایداری شرکت های داروسازی: کاربرد ترکیبی روش های تصمیم گیری چند معیاره و دلفی

زمینه و هدف: امروزه یکی از مهمترین نگرانی ها در صنعت دارو، دستیابی به پایداری است و صنعت داروسازی به عنوان یک بخش پیش رو در گزارشگری پایداری شرکتی شناخته شده است. هدف این پژوهش شناسایی، استخراج، پالایش، اولویت­بندی و تحلیل عوامل اجتماعی و خصوصیات شرکتی موثر در گزارشگری پایداری شرکت­های داروسازی ایران بوده است.   روش پژوهش: مطالعه حاضر به صورت مقطعی در پائیز سال ۱۳۹۹ انجام شد. از قاعده خبرگی و در دسترس بودن به منظور نمونه­گیری و از روش نمونه­گیری گلوله برفی به منظور انتخاب نمونه استفاده گردید. به منظور شناسایی و استخراج عوامل اجتماعی و خصوصیات شرکتی موثر از روش تحلیل محتوا و مرور ادبیات پژوهش استفاده شد. از روش پیمایشی با ابزار پرسشنامه محقق­ساخته از ۴۰ نفر از خبرگان حوزه پژوهش نظرخواهی شده است. به منظور پالایش اولیه عوامل موثر از روش دلفی استفاده و برای تحلیل داده­ها از روش فرآیند تحلیل شبکه مبتنی بر دیمتل فازی استفاده شده است. یافته ها: از نظر تعامل قوی، معیار همکاری­های دانشگاه و صنعت رتبه اول، و معیارهای نوآوری پایدار و همکاری با سایر شرکت­ها در مکان­های بعدی قرار گرفتند. در این مطالعه معیارهای سودآوری، شدت تحقیق و توسعه و اهرم مالی به عنوان متغیرهای علی قوی و معیارهای عملکرد اجتماعی، نوآوری پایدار و سن شرکت به عنوان متغیرهای علی ضعیف و گزارشگری پایداری به عنوان متغیر معلول در نظر گرفته شدند. نتیجه گیری: نتایج نشان داد که شرکت های داروسازی ایرانی برای دستیابی به اهداف توسعه پایدار، بایستی ارائه مداوم و منظم گزارشگری پایداری سالیانه را مورد تاکید قرار دهند و در این راستا لازم است عوامل کلیدی چون معیار همکاری­های دانشگاه و صنعت، معیارهای نوآوری پایدار و همکاری با سایر شرکت ها به عنوان اولویت های اساسی مد نظر قرار گیرد.

Keywords:

Sustainability reporting , Pharmaceutical industry , University-industry collaborations' criterion , Sustainable innovation , Delphi method , DANP , گزارشگری پایداری , صنعت داروسازی , همکاری دانشگاه و صنعت , نوآوری پایدار , دلفی , دنپ