بررسی کارایی شیوه های سنتی درخت کاری دیم همراه با عملیات بیومکانیکی آبخیزداری جهت ترسیب کربن در مناطق رویشگاهی زاگرس شمالی و مرکزی

تقریبا تمامی بررسی های جهانی تغییر اقلیم ناشی از اثرات گلخانه ای گازهای کربنی را تایید می نماید. ترسیب کربن در عرصه جنگل ها و مراتع رهیافتی پایدار و فاقد مخاطرات زیست محیطی برای مواجهه با تبعات این پدیده است. انجام عملیات احیائی جنگل کاری توام با روش های آبخیزداری یکی از ظرفیت­های مهم در ترسیب کربن است. این پژوهش با هدف بررسی ظرفیت این عملیات در مناطق رویشی زاگرس شمالی و مرکزی در ترسیب کربن اتمسفری اجراء شد. بدین منظور در هر یک از استان های کردستان، کرمانشاه، لرستان و فارس یک یا چند سایت که عملیات یاد شده بر مبنای الگوهای سنتی یا جدید آبخیزداری اجراء گردیده بود، به عنوان معرف انتخاب، سپس با عملیات میدانی نمونه­برداری خاک، زیست توده و لاشبرگ به صورت سیستماتیک تصادفی در سایت های مطالعاتی و شاهد انجام شد. اندازه گیری کربن آلی و دیگر آزمایشات خاک و نیز ضریب تبدیل کربن برای نمونه زیست توده و لاشبرگ محاسبه و ذخیره کربن در هکتار محاسبه شد. سپس مقادیر شاخص­ های ترسیب کربن در هر هکتار محاسبه شد. نتایج نشان داد که عملیات اجراء شده که عمدتا به صورت درخت کاری همراه با عملیات پخش سیلاب و آبخوانداری و بانکت بندی و سامانه های سنتی تراس بندی و سکوبندی همراه با کشت درخت و درختچه و یا همراه با زراعت بود، موفق به ترسیب از ۳.۴۱ تا ۱۱۲.۱ تن کربن در هکتار شده بودند. بیشترین سهم کربن ترسیبی مربوط به کربن خاکی بود که سهم نسبی آن در ترسیب کربن بین ۹۵ تا ۹۹ درصد از کل کربن ترسیب یافته بود. از میان عملیات مورد ارزیابی سامانه سنتی سکوبندی همراه با کشت درختان مو و بادام موفق تر از سایر اشکال عملیات بود.

Keywords:

بانکت بندی , پخش سیلاب , تراس بندی , ذخیره کربن , نهال کاری