احداث قنات روباز با استفاده از تجربیات قنوات سنتی در مسیل های کوهستانی جهت تامین آب شرب روستاها abstract
مدیریت منابع آب شیرین و قابل شرب با توجه به بروز خشکسالی های اخیر و افزایش جمعیت تدابیر علمی جدید با استفاده از تجربیات و فن آوری قدیمی و سنتی را می طلبد.تأمین آب شرب روستاهای موجود در مناطق کوهستانی از دغدغه های آب و فاضلاب روستایی است. یکی از طرحهای ارائه شده، تجمیع روستاها در دشت و تأمین آب شرب آنها از طریق سفره های آب زیرزمینی با حفر چاه می باشد. این روش باعث افت سطح ایستابی سفره های زیرزمینی و کاهش امنیت در مناطق کوهستانی می شود. همچنین
پمپاژ از دشت به ارتفاعات هزینه انتقال و نگهداری قابل ملاحظه ای دارد. شرکت آب و فاضلاب روستایی خراسان رضوی با استفاده از تجربیات حفر قنات به روش سنتی و تلفیق آن با صنعت مدرن، اقدام به حفر
قنات روباز در مسیلهای قدیمی و حاشیه رودخانه ها، در پشت سدهای زیرزمینی،مناطق کوهستانی نموده است. با این روش آب شرب 55 روستا به روش ثقلی و سیفونی تأمین گردیده است. احداث
قنات روباز پس از مطالعات مخزن آب زیرسطحی در پشت سد زیرزمینی توسط حفاری و
پمپاژ چند چاه گمانه انجام می شود. در صورت مناسب بودن جریان زیرسطحی، حفر یک کانال به عمق سنگ کف با شیب مناسب منتهی به یک حوضچه در پشت پرده آب بند، توسط بیل مکانیکی اجرا می شود. سپس داخل کانال کول گذاری و احداث
منهول انجام شده و آب به حوضچه انتقال می یابد. از مزایای اجرای قنات روباز، هزینه کم، استحصال آب به روش ثقلی و کیفیت شیمیایی مناسب آب است. این قنوات تجدید شونده بوده و در ماههای ترسالی مجدداً آب استحصال شده ، جایگزین می گردد و از کاهش سطح ایستابی آبهای زیرزمینی جلوگیری می نماید.