تبیین نظریه دین طبیعی با تاکید بر رویکرد فرگشتی دانیل دنت و نقدهای خداباورانه آلوین پلنتینگا

در این مقاله ابتدا با تبیین نظریه دین طبیعی، بررسی زیست شناسانه ای از دین ارائه می شود و دین هم چون پدیده ای طبیعی بررسی می شود. از نظر نئوداروینیست ها دین حتی اگر متعالی و از جهان دیگر باشد می تواند به عنوان پدیده ای طبیعی که به توسط انسان ظهور یافته و محقق شود، ملاحظه شود. برای تفسیر رویکرد دین طبیعی می توان گفت نئوداروینیست هایی چون دنت، نمی خواهند دین را «تبیین» کنند، بلکه می خواهند علاقه انسان ها را به دین به صورت فرگشتی بیان کنند؛ یعنی در این تبیین، روایتی تاریخی و فرگشتی از دین ارائه می شود و همچنین دین را از امور سازگار با اجتماع می داند که توانسته است در یک انتخاب طبیعی باقی بماند. استدلال دنت در خصوص ماندگاری دین این است: «دین به این علت باقی مانده است که قدرت نظم بخشیدن به اجتماع را داشته باشد وگرنه طبیعت آن را از میان می برد». از بین خداباوران معتقد به نظریه تکامل، پلنتینگا نقدهایی به دنت مبنی بر نظریه خود بر اساس خداباوری و «فرگشت خدابنیاد» وارد می کند، از نظر پلنتینگا خدمت عمده دنت به موضوع فرگشت و دین پژوهی تکاملی ناظر به طرح نظریه ایده خطرناک داروین است. ما در این مقاله نشان خواهیم داد، ایده داروین، لزوما خطرناک نیست و می توان فرگشت را به عنوان الگویی برای آفرینش الهی درنظر گرفت.

Keywords:

داروینیسم , دین پژوهی , فرگشت , دنت , پلنتینگا