اثر متیل جاسمونات بر جذب و تجمع سرب در گیاه تربچه (Raphanus sativus L.)

فلزات سنگین از مهم ترین آلاینده ها در محیط زیست به شمار می روند. ورود فلزات سمی از طریق فعالیت های انسانی باعث آلودگی بسیاری از خاک ها شده است. حضور این فلزات در خاک و تجمع آن ها در گیاهان رشد یافته در این خاک ها اثرات سوء بر مصرف کنندگان خواهد داشت. یک رویکرد برای کاهش تجمع فلزات سنگین در گیاهان استفاده از هورمون های گیاهی است. این تحقیق به منظور بررسی تاثیر متیل جاسمونات بر تجمع سرب در گیاه تربچه(Raphanus sativus L.) در محیط هیدروپونیک انجام شد. سرب به صورت سولفات و با غلظت های صفر، ۲۵۰، ۵۰۰ و۷۵۰ میلی گرم در لیتر و متیل جاسمونات با غلظت های صفر، ۰۱/۰ و ۱/۰ میلی مولار استفاده شد. آزمایش به صورت فاکتوریل و در قالب طرح کاملا تصادفی و در ۳ تکرار انجام شد. پس از اعمال تیمارها غلظت کلروفیل های a و b، غلظت پرولین و میزان تجمع سرب در بخش هوایی و ریشه ای گیاهان اندازه گیری شد. نتایج نشان داد که سرب باعث کاهش مقدار کلروفیل های a و b و افزایش غلظت پرولین به طور معنی دار شد که با اسپری برگی متیل جاسمونات (تیمار ۰۱/۰ میلی مولار) غلظت کلروفیل افزایش یافت. افزون بر آن تیمار متیل جاسمونات در حضور سرب باعث افزایش معنی دار غلظت پرولین شد. رشد گیاهان در محیط حاوی سرب سبب تجمع این فلز در بخش هوایی و ریشه شد، به طوری که غلظت سرب در ریشه به صورت معنی داری از بخش هوایی بیشتر بود و اسپری متیل جاسمونات در هر دو غلظت سبب کاهش تجمع سرب هم در ریشه و هم در بخش هوایی گردید. بر اساس نتایج حاصل از این پژوهش به نظر می رسد که گیاه تربچه گیاهی مستعد ذخیره فلزات سنگین مانند سرب در بخش خوراکی می باشد که این سمیت را می توان با استفاده از غلظت های مناسب متیل جاسمونات کاهش داد.

Keywords:

Heavy metal , jasmonate , proline , Radish , پرولین , تربچه , فلز سنگین , جاسمونات