اثر پرایمینگ بذر بر برخی خصوصیات فیزیولوژیکی موثر بر جوانه زنی بذر نخود فرنگی (Pisum sativum L.) تحت تنش سرما

به منظور بررسی اثر پرایمینگ بذر بر برخی خصوصیات فیزیولوژیکی موثر بر جوانه زنی بذر نخود فرنگی (Pisum sativum L.) تحت تنش سرما، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با ۴ تکرار اجرا شد. تیمارهای آزمایشی شامل انواع تیمارهای پرایمینگ (هیدرو پرایمینگ، هالو پرایمینگ، اسمو پرایمینگ و عدم پرایمینگ) و پنج سطح دما (۳، ۶، ۹، ۱۲ و ۱۵ درجه سانتی گراد) بودند. نتایج نشان داد که تنش سرما باعث کاهش خطی سرعت جوانه زنی تحت تیمارهای هیدروپرایمینگ، هالوپرایمینگ و اسموپرایمینگ شد. بیشترین سرعت جوانه زنی مربوط به تیمار هیدروپرایمینگ بود. تیمار هیدروپرایمینگ همچنین از کاهش درصد جوانه زنی در دمای ۳ درجه سانتی گراد جلوگیری کرده و با تیمار هالوپرایمینگ فاقد اختلاف معنی داری بود. بیشترین شاخص بنیه بذر تحت تیمار هالوپرایمینگ مشاهده شد. با کاهش دما مقدار پرولین و میزان فعالیت آنزیم های کاتالاز و گایاکول پراکسیداز تحت کلیه ی تیمارهای پرایمینگ افزایش یافت. پرایمینگ با پلی اتیلن گلایکول نه تنها بر جوانه زنی بذور گیاه نخود فرنگی تحت تنش سرما موثر نبود بلکه در برخی دماها باعث کاهش پارامترهای جوانه زنی بذور این گیاه گردید. به طورکلی نتیجه گیری می شود تیمارهای هیدروپرایمینگ و هالوپرایمینگ باعث بهبود پارامترهای فیزیولوژیکی و در نهایت بهبود سرعت و درصد جوانه زنی بذور این گیاه در دمای پایین می گردند و امکان استقرار و رشد بهتر این گیاه تحت شرایط تنش سرما را فراهم می نماید که این امر می تواند در افزایش پتانسیل تناوبی این گیاه به عنوان کود سبز در مناطق معتدل و سرد کشور مفید باشد.

Keywords:

Hydropriming , low temperature , osmopriming , potassium nitrate , proline , vigor , اسموپرایمینگ , بنیه بذر , پرولین , دمای پایین , نیترات پتاسیم , هیدروپرایمینگ