ارزیابی آسایش حرارتی فضای باز همگانی با تاکید بر تقویت مناسبات اجتماعی در محله های شهری(مطالعه موردی: کوی قدس، زاهدان)

تبیین موضوع: فضاهای باز همگانی در محلات مسکونی شهرها، یکی از بسترهای شکل گیری تعاملات اجتماعی می ­باشد. از این رو، مشخصه های اقلیمی و هندسی فضا های باز شهری می بایست همسو و شکل ­گیری روابط اجتماعی در محلات شهری را تسهیل نمایند. این مقوله، به ویژه در محیط های گرم و خشک اهمیت دوچندان پیدا می کند. هدف این مقاله، بررسی آسایش حرارتی فضای باز شهری و مولفه های تاثیرگذار بر آن در شکل گیری مناسبات اجتماعی در محله قدیمی قدس (کوی قدس) در شهر زاهدان است. روش: مقاله حاضر از نظر هدف کاربردی و از نظر روش تجربی- همبستگی می­باشد. برای سنجش آسایش حرارتی فضای باز از شاخص های دمای معادل فیزیولوژیک و متوسط آراء پیش ­بینی­ شده بر پایه مدل ریمن و شاخص اقلیم حرارتی جهانی بر پایه مدل بیوکلیما استفاده شده است. سپس یک مدل ریاضی جدید بر­اساس همبستگی متغیرهای محیطی و واکنش ­های شخصی در محیط نرم افزار متلب توسعه داده شده است. مطالعات میدانی شامل اندازه ­گیری پارامترهای هواشناسی، سنجش ادراک شهروندان و بررسی هندسه فضای باز شهری، بخش تکمیلی این پژوهش را شامل می گردد. یافته ‎ها: یافته ­ها نشان می ­دهد که محدوده زمانی آسایش حرارتی فضای باز شهری در محله قدس زاهدان در ساعات بعدازظهر در فصل تابستان به فراوانی موجود است. میکرواقلیم عصرگاهی محله تابعی از کالبد آن بوده و پتانسیل بالقوه شکل ­گیری زمینه ­های تعاملات اجتماعی را دارا می باشد. مدل ریاضی پیشنهادی برآورد آسایش حرارتی در محیط ­های گرم و خشک بر مبنای همبستگی متغیرهای محیطی و احساس­ های واقعی افراد به خوبی قادر به بیان احساس ­های حرارتی واقعی از آسایش در فضای باز می­ باشد. نتایج: بنابراین جهت انجام اقدامات لازم به منظور توسعه و ترویج تعاملات اجتماعی محله­ می ­بایست، زیرساخت های فیزیکی همانند مبلمان فضای باز توسعه و نهادهای اجتماعی محله­ تقویت گردد. نتایج این اقدامات می ­تواند از آسیب های اجتماعی شهر بکاهد.

Keywords:

آسایش حرارتی , میکرواقلیم , فضای باز شهری , مناسبات اجتماعی , زاهدان