بازخوانی چهارده سخن از تذکره الاولیاء عطار با تکیه بر منابع عربی آن

عطار نیشابوری در تالیف تذکره الاولیاء، بیشتر از منابع عربی بهره برده است. بنابراین برای تصحیح و فهم بهتر این کتاب، توجه به منابع عربی آن بسیار لازم است. در این پژوهش با تکیه بر عالمانه ترین تصحیحی که از تذکره الاولیاء به کوشش محمدرضا شفیعی کدکنی انجام گرفته است، به تحقیق در منابع عربی چهارده سخن از این کتاب پرداخته شده است. در این راستا دگرسانی های متن تذکره با اصل عربی اقوال، تبیین و درباب روایت صحیح بحث شده است. این دگرسانی ها یا حاصل بدخوانی/ فهم نادرست عطار از منابع عربی هستند و یا اینکه اشکال به منابع مورد استفاده او و یا کاتبان نسخه های تذکره برمی گردد. روش کلی پژوهش حاضر، جستجو و تطبیق اقوال تذکره الاولیاء در منابع عربی متقدم بر عطار و کشف موارد اختلاف روایت تذکره و منابع عربی بوده است. در بررسی اقوالی که در تذکره الاولیاء تصحیف شده اند، نخست مورد اشکال مشخص شده و سپس با توجه به منبع/منابع عربی مورد استفاده عطار درباره وجه صحیح بحث شده است. علاوه بر این در بیشترموارد، درباره اینکه از بین منابعی که محتملا مورد استفاده عطار بوده اند، کدام یک را باید منبع اصلی دانست، نیز استدلال شده است. در یک مورد نیز به بحث درباره معنای اصطلاحی واژه ای در یکی از اقوال تذکره پرداخته شده است. نکته ای که بر آن تاکید می شود آن است که اشتباهات عطار یا منابع او به هیچ وجه به معنی اشتباه مصحح معتبرترین چاپ تذکره نمی باشد بلکه موارد یافت شده را می توان به عنوان تعلیقاتی بر چهارده قول تذکره الاولیاء محسوب داشت.

بازخوانی چهارده سخن از تذکره الاولیاء عطار با تکیه بر منابع عربی آن Keywords:

تذکره الاولیاء , عطار نیشابوری , منابع عربی , تصوف