بازخوانی واژه «لو» در شاهنامه فردوسی

بازنگری در متون گذشته و تطبیق واژه­های مبهم یا ناآشنای آن­ها با واژه­های رایج و زنده در برخی گویش­ها-البته پس از اطمینان از اینکه، از رهگذر خطای محرران و نسخه نویسان نیست- می تواند رافع ابهامات ناخواسته متونی باشد که به سبب ناآشنایی مصححان و فرهنگ نویسان با گویش ها یا غفلت از آن ها، به نادرست ثبت شده یا به جرح و تعدیل ذوقی انجامیده و گاه در فرهنگ ها به اشتباه معنا شده است. در میان متون کلاسیک فارسی، شاهنامه فردوسی به سبب گرایش ذاتی آن به احیای زبان فارسی و دقت در کاربست واژه­های سره فارسی، زمینه­ای مناسب برای بازنمایی مشکل ضبط و ثبت صحیح بیت­ها و واژه­های در فرایند تصحیح و فرهنگ نویسی است.  بنا بر همین ضرورت، این جستار به شیوه استقرایی و با بررسی مفهوم واژه «لو» از خلال گویش­های رایج و زنده مانند گویش سرخه­ای و طبری، ضمن بیان معنای صحیح و دقیق آن در شاهنامه و اثبات نادرستی درج معنای «پشته یا بلندی» در مصراع «رهی تازه پیش آیدت پر ز لو» به این نتیجه رسیده است که تمامی نسخه­های موجود شاهنامه به دلایلی مانند در اختیار نداشتن نسخه­ای که واژه «لو» در آن به کار رفته باشد با بی­اعتنایی به ضبط این بیت در برخی فرهنگ­های فارسی ازجمله فرهنگ جهانگیری و فرهنگ دهخدا از ضبط درست واژه «لو» و بیت مربوط با آن غافل مانده­اند.

Keywords:

شاهنامه فردوسی , تصحیح , گویش سرخه ای , گویش طبری , واژه «لو»