تاثیر اندیشه های فرقه حروفیه بر انتخاب برخی از مضامین کتیبه های مسجد کبود تبریز
Publish place: jelve-y-honar، Vol: 12، Issue: 4
Publish Year: 1399
Type: Journal paper
Language: Persian
View: 440
This Paper With 14 Page And PDF Format Ready To Download
- Certificate
- I'm the author of the paper
Export:
Document National Code:
JR_JJHJOR-12-4_005
Index date: 5 January 2022
تاثیر اندیشه های فرقه حروفیه بر انتخاب برخی از مضامین کتیبه های مسجد کبود تبریز abstract
مسجد کبود در دوره ترکمانان قراقویونلوها به استناد وقف نامه آن، به دستور و نظارت جان بیگ خاتون(زن جهانشاه) ساخته شده است. در وضعیت کنونی، نقشه بنا شامل یک گنبد مرکزی، یک هشتی و یک شبستان گنبددار است. بنا از دید فنی حاوی ظریفترین آثار کاشی معرق بوده و تنوعی از نقشهای کاشی را در خود جای داده است. از لحاظ تزیینات هنری این بنا دارای جایگاه ویژهای در معماری ایرانی بوده، به طوری که، از آن در منابع اسلامی، به نام فیروزه اسلام نام برده شده است. تنوع در طرح، نقش، انواع خطوط، مضامین کتیبهنگاری و مفاهیم مذهبی از ویژگیهای شاخص بنا است. بر این اساس، پرسش اصلی این پژوهش بدین صورت مطرح میگردد: کدام مضامین نوشتاری در این مسجد با تفکرات فرقه حروفیه جلوهگر شده است؟ مقاله حاضر با روش تحقیق تاریخی-تحلیلی تدوین گردیده و در نظر دارد از یک طرف، به بررسی بسترهای مذهبی و مفاهیم اندیشههای فرقه حروفیه پرداخته و از طرف دیگر، تاثیر تفکرات این فرقه را در مضامین کتیبهنگاری مسجد کبود تبیین نماید. تجزیه و تحلیل یافتهها به صورت کیفی و اطلاعات به دست آمده از مطالعات کتابخانهای و اسنادی و بازدید میدانی گردآوری شده است. نتایج پژوهش حاضر، نشان میدهد پارهای اعتقادات فرقه حروفیان در کنار تصوف و عرفان در شکلگیری مضامین نقوش و کتیبههای این بنا تاثیر به سزایی داشته است. انتخاب برخی از سورهها(حمد، کوثر، کهف به طور کامل)، آیاتی از سورههای قرآنی(طه، اسراء، رعد، آل عمران)، واژههای قرآنی(هو، حسبی الله، المنه الله)، آیات مقطعه، سوره جمعه، آیت الکرسی، طه و اسماء الهی، اسامی مانند الله، محمد(ص) و حضرت علی(ع)، نشان از تاثیر این فرقه بر برخی از مضامین کتیبه نگاری در این بنا بوده است.
تاثیر اندیشه های فرقه حروفیه بر انتخاب برخی از مضامین کتیبه های مسجد کبود تبریز Keywords:
تاثیر اندیشه های فرقه حروفیه بر انتخاب برخی از مضامین کتیبه های مسجد کبود تبریز authors
حبیب شهبازی شیران
استادیار گروه باستا ن شناسی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران، (نویسنده مسئول)
سید مهدی حسینی نیا
دانشجوی دکتری باستان شناسی، دانشگاه محقق اردبیلی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران
علیرضا حسینی صدر
مربی گروه هنر، دانشگاه محقق اردبیلی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران
مراجع و منابع این Paper:
لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این Paper را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود Paper لینک شده اند :