سن سنجی و خاستگاه سنگ‎های آتشفشانی منطقه خونیک (جنوب بیرجند، خراسان جنوبی) با بهره گیری از ایزوتوپ های استرانسیم و نئودیمیم

منطقه خونیک در جنوب بیرجند، در استان خراسان جنوبی و در کناره خاوری بلوک لوت جای دارد. سنگ‎های آتشفشانی ترسیری در این منطقه ترکیب آندزیتی و تراکی آندزیت هستند. سن سنجی به روش روبیدیم- استرانسیم بر روی کانی‎های پلاژیوکلاز، هورنبلند و کل سنگ نمونه هورنبلند پیروکسن آندزیت انجام شد. بر این پایه، سن جایگیری مجموعه آتشفشانی در منطقه خونیک ۱۱±۵۸ میلیون سال پیش (پالئوسن پایانی) به دست آمد. این سنگ‎ها دارای ترکیب ایزوتوپی ۸۷Sr/۸۶Srو εNd اولیه به ترتیب ۷۰۴۶/۰ تا ۷۰۴۹/۰ و ۱۶/۲+ تا ۱۲/۳ + هستند. برپایه داده های ایزوتوپی، ماگمای مادر سنگ‎های آتشفشانی از گوشته تهی شده پدید آمده و دچار کمترین آلودگی پوسته ای در هنگام تبلوربخشی شده است. از دیدگاه زمین‎شیمیایی، سنگ‎های آتشفشانی منطقه خونیک کالک آلکالن تا شوشونیتی و متاآلومین هستند. غنی شدگی از LILE ها و آنومالی منفی Nb و Ti در سنگ‎های آتشفشانی نشانه پیدایش آنها در پهنه فرورانش و در جایگاه زمین ساختی کناره های فعال قاره ای است. برپایه الگو سازی انجام شده، این سنگ‎ها در نتیجه ۱ تا ۵ درصد ذوب بخشی گوشته متاسوماتیسم شده با ترکیب اسپینل گارنت لرزولیت پدید آمده‎اند.

Keywords:

ایزوتوپ های استرانسیم و نئودیمیم , زمین‎شیمی سنگ‎های آتشفشانی , خونیک , بلوک لوت