ژئوشیمی و پتروژنز تونالیت منطقه ایجو، شمال غرب شهر بابک (استان کرمان)، با تاکید بر ماگماتیسم آداکیتی

استوک پورفیری ایجو بخشی از پهنه ماگمایی ارومیه-دختر است و در ۷۲ کیلومتری شمال غرب شهرستان شهر بابک و ۱۴۷ کیلومتری شمال غرب-غرب کانسار مس سرچشمه دیده می شود. این استوک به صورت یک توده گرانیتوئیدی نیمه نفوذی به سن میوسن بالایی (۵/۰±۲۷/۹ میلیون سال) در سنگ های آذرآواری و آتشفشانی ائوسن نفوذ کرده و باعث ایجاد کانه زایی و دگرسانی در منطقه شده است. سنگ های نفوذی منطقه ایجو مانند: تونالیت و کوارتزدیوریت از کانی های پلاژیوکلاز، بیوتیت و هورنبلند تشکیل شده که در زمینه کوارتز و به مقدار ناچیزی فلدسپارپتاسیم و کانی های ثانویه قرار گرفته است. بافت بیشتر این سنگ ها پورفیری است. بررسی های سنگ نگاری و تجزیه های ژئوشیمیایی نشان می دهد که سنگ های تونالیتی منطقه ایجو در گروه کالک آلکالن و در ارتباط با ماگماتیسم قوس حاشیه قاره ای قرار می گیرند. نسبت های بالای Ba/Nb (میانگین ppm ۱۰۱) و Ba/Ta (میانگین ppm ۱۳۲۶) و همچنین، چگونگی توزیع عناصر کمیاب بهنجار شده نسبت به گوشته اولیه نشانگر محیط تشکیل مرتبط با فرورانش برای سنگ های گرانیتوئیدی منطقه ایجو است. بررسی شواهد ژئوشیمیایی از جمله: مقادیر SiO۲>۵۶ درصد، Al۲O۳> ۱۵درصد، MgO<۳ درصد، Na۲O>۳ درصد، Sr>۳۰۰ ppm، Yb<۸/۱ ppm، Sr/Yb>۲۰ ppm، غنی شدگی بسیار زیاد LREE و غنی شدگی بسیار اندک HREE نشان می دهند؛ ماگمای تشکیل دهنده سنگ های تونالیت ایجو گرایش آداکیتی پرسیلیس دارد. نبود بی هنجاری منفی عناصر Ba و Eu در نمونه های مورد اشاره بیانگر عدم ذوب بخشی پوسته پایینی در تشکیل این سنگ ها است. بنابراین، ماگمای آداکیتی در اثر ذوب پوسته اقیانوسی فرورو در گوشته و طی مراحل انتهایی فرورانش یا پس از فرورانش به وجود آمده است. 

Keywords:

تونالیت , آداکیت پر سیلیس , پوسته اقیانوسی فرورو , ایجو , شهر بابک , پهنه ماگمایی ارومیه-دختر