زمین شناسی، ژئوشیمی و بررسی رفتار عناصر نادر و نادر خاکی در دگرسانی های گرمابی کوهستان کرکس، شمال اصفهان

سنگ های آتشفشانی منطقه جنوب کرکس تحت تاثیر فرآیندهای تاخیری و نفوذ سیالات دگرسان کننده دچار دگرسانی گرمابی شده اند. سنگ های آتشفشانی ائوسن در این منطقه ترکیب غالب اسیدی تا حدواسط دارند و ماگمای سازنده آن ها نیز ماهیت کالک آلکالن دارد. دگرسانی در این منطقه نظم خاصی را دنبال نمی کند. پهنه پروپلیتیک به صورت پراکنده بیرونی ترین زون دگرسانی را تشکیل می دهد. در بیشتر موارد پهنه پروپلیتیک و آرژیلیک مرز واضحی دارند. پهنه آرژیلیک با وفور کائولینیت و رگچه هایی از اکسید آهن (پیریت های اکسید شده) شاخص است. پهنه آ رژیلیک پیشرفته با رخنمون دایک مانند در درون پهنه آرژیلیک دیده می شود. پهنه آرژیلیک پیشرفته با رخداد کانی آلونیت شاخص است. بر اساس نتایج ژئوشیمیایی EDS، ترکیب کانی های دگرسانی نوع اسید- سولفات بر اساس نمودار سه گوش K- Na- Ca، آلونیت تا ناتروآلونیت است. رخداد صحرایی زون سیلیسی به صورت محدود در همراهی زون آرژیلیک پیشرفته دیده شده است. بررسی رفتار عناصر نادر خاکی (REE) در پهنه های دگرسانی نسبت به سنگ های آتشفشانی میزبان در این منطقه نشان می دهد که زون سیلیسی از تمامی عناصر نادر خاکی تهی شدگی دارد، که نشان دهنده نسبت بالای آب/ سنگ و فعالیت بالای یون سولفات است. پهنه آرژیلیک پیشرفته غنی شدگی از عناصر خاکی سبک (LREE) و تهی شدگی آشکاری از عناصر خاکی سنگین (HREE) نشان می دهد که به دلیل فراوانی کانی آلونیت در این پهنه و جانشینی عناصر نادر خاکی سبک به جای کاتیون پتاسیم در شبکه ساختاری این کانی است. پهنه آرژیلیک از تمام عناصر نادر خاکی غنی شدگی نشان می دهد. به طور کلی پهنه آرژیلیک سامانه قلیایی داشته و تحرک عناصر نادر خاکی به کم ترین مقدار می رسد.

Keywords:

کرکس , دگرسانی گرمابی , آرژیلیک , آرژیلیک پیشرفته , سیلیسی شدن