بررسی تاثیر نوع ریزنمونه، مواد تنظیم کننده رشد گیاهی و زغال فعال بر القای کالوس شقایق سیاه (Papaver bracteatum)

کشت کالوس مقدمه تولید سوسپانسیون سلولی است که به طرق مختلف به منظور مطالعات اصلاح گیاهی مورد استفاده قرار می گیرد. با توجه به اهمیت گیاه شقایق سیاه (Papaver bracteatum) در تولید آلکالوئید دارویی بنزوفنانتریدین، بررسی حاضر به منظور شناسایی بهترین ترکیب هورمونی و ریزنمونه جهت القای حداکثر کال زایی، وزن تر کالوس و القای جنین زایی سوماتیک انجام شد. بدین منظور، از ریزنمونه هیپوکوتیل در محیط کشت حاوی زغال فعال (۲ و ۴ گرم در لیتر) و غلظت های (۰، ۱، ۲، ۳ و ۵ میلی گرم در لیتر) از ۲,۴-D و نفتالین استیک اسید، هر یک به تنهایی و در ترکیب با غلظت های مختلف بنزیل آمینو پورین (۰، ۱/۰ و ۵/۰ میلی گرم در لیتر) و همچنین ریزنمونه بذری در محیط کشت فاقد زغال فعال و حاوی غلظت های مختلف هورمونی مشابه بالا استفاده گردید. القای جنین سوماتیک در ریزنمونه های بذری در ترکیبات مختلف هورمونی نیز بررسی شد. نتایج نشان داد که بیشترین درصد کالوس زایی (۶/۴۳ درصد) در ریزنمونه هیپوکوتیل در محیط حاوی ۲ گرم در لیتر زغال فعال و ۲ میلی گرم در لیتر ۲,۴-D و حداکثر القای کالوس (۵۴ درصد) در ریزنمونه هیپوکوتیل، در تیمار ۵ میلی گرم در لیتر نفتالین استیک اسید در ترکیب با ۵/۰ میلی گرم در لیتر بنزیل آمینو پورین حاصل شد. در ریزنمونه بذری در محیط فاقد زغال فعال، تیمار ۱ میلی گرم در لیتر ۲,۴-D بالاترین درصد کالوس زایی (۸۴ درصد) را نشان داد. بیشترین وزن تر کالوس (۳۵/۰ گرم) در تیمار ۵/۰ میلی گرم در لیتر ۲,۴-D و بالاترین درصد القای جنین سوماتیک (۷۷ درصد) در تیمار ۱ میلی گرم در لیتر کدر ترکیب با ۵/۰ میلی گرم در لیتر بنزیل آمینو پورین در ریزنمونه بذری ثبت گردید.

Keywords:

القای کالوس , جنین زایی سوماتیک , شقایق سیاه , زغال فعال