نقش مدیریت شهری در ساماندهی سکونتگاه های غیررسمی با تاکید بر سرمایه اجتماعی

یکی از پیامدهای گسترش شهرنشینی سریع، ایجاد محله های حاشیه نشین با بافت نابسامان و مسکن نابهنجار است، که ساکنان آن را معمولا مهاجران روستایی و اقشار کم درآمد شهری تشکیل می دهند که در محله های خاصی اسکان یافته اند. امروزه برای این محلات بی برنامه، خودرو و غیرقانونی اصطلاح سکونتگاه های غیررسمی بکار می رود. این سکونتگاه های نابسامان به گسست کالبدی پاره ای از نواحی مسکونی از پیکره کل شهر و کاهش میزان برخورداری از خدمات شهری- اجتماعی می شود. اسکان غیررسمی پدیده ای جغرافیایی است که در آن الگوی سکونت نتیجه نابرابری های فضایی در مقیاس های مختلف و ضعف برنامه ریزی، در سطوح منطقه ای و ملی می باشد که در شهر نمود یافته است. حاشیه نشینی به عنوان عدم تعادل فضایی توزیع جمعیت، مشکلات متعددی را برای کشور به وجود آورده است .این پدیده دربعضی از جوامع، معلول کشش طبیعی قطب های صنعتی، شغلی، رفاهی و اداری است و در بعضی دیگر از جوامع، بیکاری و فقرعامل آن است. بر همین اساس هدف اصلی پژوهش حاضر نقش مدیریت شهری در ساماندهی سکونتگاه های غیررسمی با روش توصیفی می باشد. نتیجه پژوهش نشان می دهد عدم وجود تفاوت معنی داری بین متغیرهای وضع سواد، تعداد فرزندان، تعداد اعضای خانواده و علل مهاجرت با متغیر محل سکونت حاشیه نشینان می باشند. نتایج نشان می دهد برای رفع مشکلات سکونتگاه های غیررسمی قبل از هر چیز باید از شکل گیری این سکونتگاه ها در داخل و یا بیرون محدوده شهرها جلوگیری نمود در غیر این نابه هنجاری های اجتماعی – اقتصادی، کالبدی و زیست محیطی به وجود خواهد آمد. و می توان گفت در حال حاضر مناسب ترین رویکرد مدیریت شهری، ساماندهی و توانمندسازی اجتماع محلی با تاکید بر مشارکت همه شهروندان بوده که با برنامه ریزی، سازمان دهی، هدایت و رهبری، نظارت و کنترل و تامین و تخصیص منابع مناسب می توان آن ها را برای توانمندتر شدن هدایت کرد.

Keywords:

سکونتگاه غیررسمی , حاشیه نشینی , کلانشهرها , مدیریت شهری