تحلیلی بر مدیریت توزیع و مصرف منابع آب در شبکه آبیاری زاینده رود (سمت راست سد انحرافی نکو آباد در دهه ۸۰-۱۳۷۰)

اراضی سمت راست سد انحرافی نکوآباد در محلی از حوضه زاینده رود قرارگرفته که قسمت بالادست رودخانه بوده و به علت موقعیت سرآب بودن تصور آن است که اصولا نباید با کمبود آب روبرو باشد و مدیریت توزیع آب ظاهرا امری ساده به نظرمیرسد. اما با هر نوع تغییری در میزان آب قابل دسترس و از آن جمله وقوع خشکسالی کارایی مدیریت و برنامه ریزی اعمال شده مورد آزمون قرار میگیرد. مهمترین منابع آب مورد استفاده در اراضی ناحیه موردبحث، آبهای سطحی (آب رودخانه زاینده روداز طریق کانال) و آبهای زیرزمینی (چاههای سطحی، نیمه عمیق و عمیق) میباشد. پژوهش در تهیه این مقاله با استفاده از اسناد و گزارشات علمی معتبر در سطح ملی و بینالمللی، کارمیدانی، انجام مصاحبه و بررسی نتایج ۲۳ پرسشنامه مربوط به ۲۳ روستا در تابستان ۸۲ و همچنین به کارگیری نرمافزار(Excel) همراه بوده است. نتایج بدست آمده از تحلیل دادهها نشان میدهد که میزان خالص نیاز آبی گیاهان زراعی منطقه با توجه به الگوی کشت در دهه ۸۰-۷۰ حدود ۱۳۵ میلیون مترمکعب و نیاز آب ناخالص گیاهان حدود ۳۷۳ میلیون مترمکعب آب میباشد. باید دانست که متوسط برداشت آب در این دهه در امر زراعت حدود ۵۰۰ میلیون مترمکعب یعنی بالغ بر ۳۴ درصد، بیش از نیاز ناخالص منطقه بوده است . نتیجه این پژوهش آنست که به نظرمیرسد میبایستی همکاری گستردهای برای رسیدن به یک مدیریت صحیح و دراز مدت در توزیع منابع آب و کنترل مصرف، بین سازمان آب، اداره کشاورزی و مخصوصا زارعین نکوآباد صورت گیرد تا توزیع و بهرهبرداری از منابع آب وضعیت پایدارتری داشته باشد.

Keywords:

مدیریت پایدار توزیع آب , سد انحرافی نکو آباد , آب های سطحی , آب های زیرزمینی , نیاز آبی گیاه