پهنه بندی عناصر اقلیمی آذربایجان با استفاده از GIS

آب وهوا یکی از عوامل اصلی محیط طبیعی است که تاثیر بسیار زیادی بر دیگر عوامل محیطی و فعالیتهای انسان دارد. عناصر آب وهوایی به طور مستقیم و غیرمستقیم در زندگی بشر تاثیر ویژه ای دارند. نوع آب وهوای هر منطقه معرف پوشش گیاهی، خاک، زندگی جانوری، وضعیت آب و تا حدود زیادی فعالیتهای اقتصادی انسان شامل فعالیتهای صنعتی، کشاورزی، جهانگردی و... تحت کنترل عناصر آب وهوایی می باشند.(Hobbs ۱۹۸۱) استفاده از عناصر و پارامترهای آب وهوایی در اغلب برنامه ریزی های عمران منطقه ای کاربرد دارند. بدون توجه به عناصر اقلیمی و مطالعه دقیق آنها، مسلما اغلب برنامه ریزی های ناحیه ای با مشکل مواجه خواهند شد. یکی از بهترین روشهای شناخت عناصر آب وهوایی یک منطقه داشتن اطلاعات جامع و پایه ای از این عناصر و پهنه بندی آنها می باشد. پهنه بندی عناصر آب وهوایی نظیر تابش، دما، بارش، رطوبت، فشار و... و تهیه نقشه های پهنه بندی آنها می تواند به عنوان ابزاری مورد استفاده برنامه ریزان باشد. امروزه تکنولوژی سیستمهای اطلاعات جغرافیایی (GIS) کمک زیادی به علم جغرافیا کرده است. نرم افزارهای دقیق و پیشرفته (GIS) (مانند...,Arc/info,Arc/view,Arc/GIS) و سخت افزارهای مدرن (رایانه های سریع، اسکنرها، پلاترها، چاپگرهاو...) علاوه براینکه کار جغرافیدانان را در مطالعه و تجزیه و تحلیل موضوعات مختلف علمی آسان تر کرده، دقت و سرعت عمل آنها را نیز بالا برده است. درحال حاضر اغلب شاخه های دانش جغرافیا ازGIS در تحلیل و مطالعات شهری، روستایی، ناحیه ای، ناهمواری های زمین، هیدرولوژی، آب وهواشناسی، محیط زیست و... سود می برند. منطقه بزرگ آذربایجان (آذربایجان شرقی، غربی و اردبیل) در شمال غرب کشور یکی از مناطق با تنوع اقلیمی کشور می باشد، به دلیل شرایط توپوگرافی متفاوت و عبور توده های هوای غربی، شرایط خاص آب وهوایی بر منطقه حاکم گردیده است. در این پژوهش عناصر آب وهوایی آذربایجان مورد بررسی، تجزیه و تحلیل قرارگرفته و سپس با استفاده از نرم افزار Arc/view پهنه بندی شده و درنهایت نقشه های پهنه بندی اقلیمی منطقه برای هر کدام از پارامترها ترسیم گردیده است .