برخاستگاه و جایگاه زمین ساختی ماسه سنگ های توربیدیتی ائوسن سراوان،جنوب خاوری ایران

در این پژوهش منشا و موقعیت زمین ساختی ماسه سنگ های توربیدیتی ائوسن سراوان در جنوب خاوری ایران، با استفاده از روش های سنگ نگاری و ژئوشیمیایی مورد مطالعه قرار گرفته است. این ماسه سنگ ها دارای گسترش جانبی زیادی بوده که در فواصل طولانی چندین کیلومتری قابل ردیابی هستند. مرز زیرین آنها تند بوده و توالی بوما (Tbcde, Tabc, Tbcd, Tabcd) به همراه ساختمان های رسوبی مانند لایه بندی تدریجی، قالب های جریانی و شیاری، لامیناسیون مورب مسطح، ریپل مارک های جریانی و لامیناسیون موازی دیده می شوند. همچنین اثر فسیل های مربوط به آب های ژرف (رخساره اثر فسیلی نرئیتس)، گاه فراوان یافت می شوند. مجموعه ویژگی های یادشده می توانند نشان دهنده رسوب گذاری به وسیله جریان های توربیدیتی باشد. بررسی های سنگ نگاری نشان می دهند که این ماسه سنگ ها دانه ریز تا دانه درشت بوده و بیشتر دانه ها جورشدگی ضعیف تا متوسط داشته و نیمه زاویه دار تا نیمه گردشده با کرویت متوسط هستند. در این ماسه سنگ ها که از نوع فلدسپاتیک لیت آرنایت هستند، کوارتز تک بلوری و چندبلوری، فلدسپار و خرده های سنگی آتشفشانی و دگرگونی دیده می شود و ترکیب کلی آنها به صورت Q۵۵F۱۴.۷L۳۰.۳ است. ترکیب عناصر اصلی، فرعی و خاکی کمیاب در این نهشته ها نشان می دهد که منشا آنها از سنگ های آذرین حدواسط تا فلسیک بوده است. میانگین شاخص دگرسانی شیمیایی (CIA) محاسبه شده تقریبا ۶۲ است که نشان دهنده هوازدگی شیمیایی کم تا متوسط سنگ منشا و یا رسوبات در طی حمل و نقل است.  بر  پایه داده های سنگ نگاری، مشخص شد که موقعیت زمین ساختی نهشته های مورد مطالعه، کوهزایی های با چرخه مجدد و از نوع انتقالی بوده و نمودارهای تفکیک کننده زمین ساختی بر پایه عناصر اصلی و فرعی نیز محیط زمین ساختی حاشیه های فعال قاره ای و کمان های ماگمایی قاره ای را نشان می دهد.

Keywords:

ماسه سنگ های توربیدیتی , برخاستگاه , موقعیت زمین ساختی , سراوان , جنوب خاوری ایران