ژئوشیمی و پتروژنز پلوتونیسم دیوریتی- کوارتز دیوریتی قلعه گنج، جنوب خاور کرمان

توده های دیوریتی- کوارتزدیوریتی با سن پس از ائوسن زیرین، در باختر منشور افزایشی مکران و گودال جازموریان و خاور گسل جیرفت، بخشی از نفوذی های موجود در مجموعه گنج است که خود یکی از مجموعه های کمربند افیولیتی جازموریان یا مکران داخلی است. توده های دیوریتی- کوارتزدیوریتی درون واحد رسوبی ائوسن زیرین- میانی بیدک نفوذ کرده اند. این توده ها دارای هوازدگی کروی و فرسایش پوست پیازی هستند. حضور فلدسپار، بیوتیت و کانی های ثانویه (مانند کانی های رسی، بیوتیت ثانویه و اکسیدهای آهن) در ایجاد این اشکال در توده های مورد مطالعه نقش به سزایی دارند. از دید کانیایی، نفوذی ها از پلاژیوکلاز، کلینوپیروکسن، آمفیبول، بیوتیت، کوارتز و کانی های کدر تشکیل شده اند. بر پایه مطالعات شیمی کانی، پلاژیوکلازها ترکیب الیگوکلاز تا لابرادوریت و شواهدی از بافت های غیرتعادلی (همچون غربالی و منطقه بندی نوسانی) دارند. کلینوپیروکسن ها دارای ترکیب اوژیت با طبیعت ماگمایی متعلق به سری تولئیتی هستند که با توجه به رابطه خطی Ti نسبت به AlIV آنها، به نظر می رسد در فشار کمتر از ۵ کیلوبار و ژرفای کمتر از ۱۵ کیلومتر تشکیل شده باشند. آمفیبول ها دارای ترکیب مگنزیوهورنبلند متمایل به اکتینولیت هستند. بر اساس نمودار های Zr/TiO۲ در برابر Nb/Y و SiO۲ در برابر Nb/Y، توده های نفوذی به ترتیب در محدوده های دیوریت- کوارتزدیوریت و ساب آلکالن جای دارند. همچنین پایین بودن نسبت Nb/Y (۱۶/۰- ۱۴/۰) نشان‎دهنده طبیعت ساب آلکالن (تولئیتی) نمونه های یادشده است. توده های نفوذی متاآلومینوس و از نوع I هستند که با توجه به میزان عناصر HFS و REE به یک گروه تعلق دارند. نبود بی هنجاری مشخص Eu، نشان از تفریق کم اهمیت پلاژیوکلاز و یا شرایط اکسیدان ماگمای سازنده آنها دارد. نمودار های توصیفی عناصر کمیاب به همراه الگوی عناصر خاکی کمیاب بهنجار شده نسبت به کندریت نشان می دهد که دیوریت- کوارتزدیوریت های قلعه گنج در مرحله بلوغ یک محیط پهنه بالای فرورانش تشکیل شده اند. 

Keywords:

قلعه گنج , مکران , کمربند افیولیتی جازموریان , دیوریت- کوارتزدیوریت , پهنه بالای فرورانش