لرزه خیزی القایی در مخزن سد مسجد سلیمان (جنوب باختر ایران)

قرار گرفتن سد مسجد سلیمان در زون لرزه زمین ساختی زاگرس که یکی از فعال ترین زون های  لرزه زمین ساختی ایران است، ضرورت انجام مطالعات گسترده و  بویژه بررسی اثر دریاچه سد آن (ارتفاع ۱۷۷ متر و حجم ۲۶۱ میلیون متر مکعب) بر تغییرات آهنگ لرزه خیزی منطقه را بیش از پیش آشکار می سازد. به دنبال اتمام آبگیری مخزن (۲۵/۰۶/۲۰۰۲) و  با توجه به داده های شبکه های ملی و جهانی چون کاتالوگ پژوهشگاه  بین المللی زلزله شناسی و مهندسی زلزله (IIEES) و کاتالوگ (EHB)، افزایش لرزه خیزی در گستره مخزن سد دیده می شود و ۹۰ روز پس از اتمام آبگیری در تاریخ ۲۵/۰۹/۲۰۰۲، زمین لرزه ای با بزرگی  ۶/۵= Mw در منطقه سد مسجد سلیمان رخ می دهد. شبکه لرزه نگاری محلی در منطقه سد از ماه ژوئن سال ۲۰۰۶ نصب شد و اطلاعات لرزه ای در فاصله زمانی  ۱۵ ماه تا ماه آگوست سال ۲۰۰۷ مورد بررسی قرار گرفت. بزرگ ترین زمین لرزه های رخ داده در بازه زمانی نصب شبکه لرزه نگاری محلی بزرگاهایی معادل ۶/۳= ML و ۹/۳= MLداشتند. مطالعات آماری صورت گرفته همگی دلالت بر القایی بودن زمین لرزه های رخ داده در منطقه سد دارند. به رغم نداشتن یک شبکه محلی در هنگام رخداد زمین لرزه ۲۵/۰۹/۲۰۰۲ (۶/۵= Mw) به روشنی می توان القایی بودن این زمین لرزه را با استفاده از نتایج حاصل از محاسبات آماری انجام شده و به لطف داشتن منحنی تغییرات سطح تراز آب از ابتدای آبگیری مخزن و نیز پس لرزه های مکان یابی شده این زمین لرزه توسط تک ایستگاه نصب شده در محل مخزن، اثبات کرد. زمین لرزه ۲۵/۰۹/۲۰۰۲ مسجد سلیمان با بزرگی۶/۵= Mw در واقع نخستین و بزرگ ترین زمین لرزه القایی است که در ایران شناسایی و روی داده است.  

Keywords:

پس لرزه , پیش لرزه , سد مسجد سلیمان , زمین لرزه القایی , لرزه خیزی