بررسی و اولویت بندی داروهای موثر در درمان بلخیه (سالک) در منابع منتخب طب سنتی ایرانی

سابقه و هدف: بیماری لیشمانیوز (سالک) که نوع جلدی آن شایع است، یکی از ۱۰ بیماری مهم انگلی در دنیاست. ایران نیز در این زمینه یکی از ۷ کانون درگیر در جهان به شمار می رود. این مطالعه برای رسیدن به درمان های موثر بر سالک جلدی در منابع طب سنتی ایرانی منتخب و فراهم آوردن پیشنهادهای درمانی مناسب هدف گذاری شد. مواد و روش ها: در این مطالعه کتابخانه ای، جهت اولویت بندی مفردات به کاررفته در درمان لیشمانیوز جلدی در طب سنتی ایرانی، با کلیدواژه های «ریش بلخی، جوش بغدادی، حب بغدادی، بدریش، پشه گزیدگی، پشه خورد، سناخر، دانه سال و سالک» در کتب طب سنتی موجود در کتابخانه جامع طب سنتی و اسلامی (نرم افزار نور) و نیز برخی کتب خطی برجسته از جمله قانون، جست وجوهایی انجام گرفت. یافته ها: نتایج این مطالعه نشان داد مرهم اسفیداج مرکب از مرداسنگ، سفیداب قلعی، روغن گل سرخ، کافور و سرکه دارای بیشترین تواتر و امتیاز در میان درمان های به کاررفته در سالک در منابع طب سنتی ایران است. نتیجه گیری: در این مطالعه مشخص شد در هیچ یک از منابع طب سنتی مورد بررسی، درمان تک مفرده برای درمان سالک به کار نرفته و در تمام موارد بیش از دو مفرده استفاده شده است. شاید سه ترکیب درمانی که در روش اولویت بندی، بیشترین امتیازها را به دست آورده اند، پیشنهاد مناسبی برای پروژه های تحقیقات آزمایشگاهی و بالینی در زمینه یافتن درمان طبیعی مناسب برای بلخیه یا لیشمانیوزیس جلدی (سالک) باشد.

Keywords:

Cutaneous Leishmaniasis , Traditional Persian Medicine , Topical drug , لیشمانیوز جلدی (سالک) , طب سنتی ایرانی , داروی موضعی