اعتبار «علم عرفی» در استنباط احکام شرعی
Publish Year: 1390
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: Persian
View: 194
This Paper With 24 Page And PDF Format Ready To Download
- Certificate
- من نویسنده این مقاله هستم
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
شناسه ملی سند علمی:
JR_MTOD-17-67_006
تاریخ نمایه سازی: 2 اسفند 1400
Abstract:
«علم» یا «قطع» به معنای «اعتقاد جازم»، دارای اعتبار ذاتی است. در مقابل، اعتبار «ظن»، نیازمند جعل و تایید شارع است. در فرایند استنباط احکام شرعی، تنها به ظنونی میتوان استناد کرد که دلیل خاص بر اعتبار آن فراهم باشد. اما در برزخ میان علم و ظن، درجهای از اعتقاد راجح وجود دارد که فراتر از ظن است ولی به رتبه جزم و قطع نمیرسد. در این مرتبه از اعتقاد،که علم عرفی یا اطمینان نامیده می شود، هر چند احتمال خلاف، عقلا و عادتا منتفی نیست اما خردمندان به احتمال ناچیز خلاف، اعتنا نمیکنند. خردمندان، اطمینان را همچون «علم» به رسمیت می شناسند و در تمام امور زندگی خود، آن را کافی می دانند . ملاک استنباط حکم شرعی به نظر مشهور، علم قطعی یا ظن خاص است. ولی چنان که برخی از فقیهان معاصر تصریح کرده اند، با توجه به بنای عقلاء به ضمیمه عدم ردع از طرف شارع، می توان علم عرفی را نیزدر استنباط کافی دانست.پس اگر مجتهد از راه های متعارف به اطمینان رسید می تواند بر اساس اطمینان خود، حکم شرعی را استنباط کند.
Keywords:
علم عرفی- علم عادی- اطمینان- فقه- استنباط حکم شرعی- حجیت
Authors
جلیل قنواتی
عضو هیات علمی دانشگاه تهران،پردیس قم
سعید شریعتی فرانی
عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی- واحد نراق