بررسی مهمترین نیازهای اکولوژیکی، ترکیب های شیمیایی اسانس، فنل و فلاونوئید کل و آنتی اکسیدانی گیاه داروییPhlomis herba-venti به همراه تهیه طیف فلورستیک گونه های منطقه هزارجریب بهشهر

این مطالعه با هدف بررسی مهمترین نیازهای اکولوژیکی، ترکیب های شیمیایی اسانس، فنل و فلاونوئید کل و آنتی اکسیدانی گیاه گوش بره نفش نیش دار (Phlomis herba-venti) در رویشگاه طبیعی منطقه هزارجریب بهشهر استان مازندران انجام گرفت. همزمان با بررسی لیست فلورستیک، گونه های همراه منطقه مورد مطالعه و مهمترین نیازهای اکولوژیکی آن ثبت گردید و به منظور عملیات آزمایشگاهی، سرشاخه های گلدار گیاه از رویشگاه منطقه هزارجریب و در محدوده ارتفاعی ۱۰۰۰- ۲۰۰۰ متر، در خردادماه جمع آوری گردید. اسانس نمونه با استفاده از دستگاه تقطیر (طرح کلونجر) استخراج و ترکیبات شیمیایی آن  با استفاده از دستگاه GC/MC شناسایی گردید. ارزیابی میزان فنل و فلاونویید کل با استفاده از روش های اسپکتروفتومتری و میزان عملکرد آنتی اکسیدانی عصاره با استفاده از روش DPPH ارزیابی گردید. نتایج نشان داد که گیاه گوش بره بیشتر در محدوده ارتفاعی ۲۰۰۰ با اقلیم نیمه مرطوب سرد، بارش ۳۸۳ میلی متر و متوسط درجه حرارت ۴۴/۱۲ درجه سانتی گراد و در خاک هایی با بافت شنی-لومی، ماده آلی خاک منطقه پراکنش گیاه ۰۶/۵ و اسیدیته ۵۳/۷، هدایت الکتریکی ۶۲/۰، رشد دارد. رشد رویشی گیاه در اوایل اردیبهشت، گلدهی در خرداد تا تیرماه و پراکنش میوه در شهریور انجام می گیرد و طیف فلورستیک گونه های همراه متعلق به ۴۷ جنس و ۵۵ گونه بوده است. در طب سنتی، منطقه بیشتر از سرشاخه های گلدار گیاه به عنوان ضدعفونی کننده و ضد التهاب استفاده می شود. مواد موثره دی-ژرماکرن (۴۷/۵۴ درصد) و کاریوفیلن (۸۱/۱۵ درصد) از بیشترین ترکیبات موثره اسانس بودند. میزان فلاونویید کل (۴۰/۱۲۰ میلی گرم معادل کوئرستین در هر گرم وزن خشک گیاه) و فنل کل (۲/۳ میلی گرم معادل گالیک اسید در هر گرم وزن خشک گیاه) از عملکرد بهینه آنتی اکسیدانی در مهار رادیکال های آزاد با میزان ۹/۳ برخوردار بود. نتایج بدست آمده از این تحقیق در تایید مصارف سنتی این گیاه در منطقه قابل بحث می باشد.

Keywords:

آنتی اکسیدان , اتنوفارماکولوژی , اسانس , فنل و فلاونوئید کل , گوش بره (Phlomis herba-venti)