بررسی پاسخ اکولوژیک و فیتوشیمیایی گیاه دارویی L. Mentha piperita در سطوح مختلف کودهای نیتروژنی در منطقه خوزستان

نعناع فلفلی (L. Mentha piperita) گیاهی معطر دارویی است که کشت آن به دلیل فقر مواد آلی خاک در خوزستان محدود گشته است. از اینرو انتخاب نوع و میزان کود جهت تضمین عملکرد مطلوب ضروری است. بدینمنظور در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه رامین خوزستان در سال ۹۳-۱۳۹۲، آزمایشی فاکتوریل بر پایه بلوکهای کامل تصادفی اجرا شد. عامل اول شامل سه فرم کود نیتروژنی مایع (اوره آمونیوم نیترات (UAN))، پودری (سولفات آمونیوم) و گرانولی (اوره) و عامل دوم شامل سطوح نیتروژن (صفر، ۷۰، ۱۴۰، ۲۱۰ و ۲۸۰ کیلوگرم بر هکتار) بود. تیمارها در سه تکرار اجرا گردید. برداشت در مرحله غنچهدهی صورت گرفت. اسانس برگها  به روش تقطیر با آب (طرح کلونجر) استخراج و جهت شناسایی ترکیبات از دستگاه GC/MS استفاده شد. سطوح و نوع نیتروژن تاثیر معنیداری بر صفات رویشی، درصد اسانس و کارایی استفاده از نیتروژن داشت. با افزایش سطوح نیتروژن، صفات رویشی و درصد اسانس به صورت خطی افزایش یافت. تاثیر کود UAN بیشتر از اوره و سولفات آمونیوم بود. با این وجود، روند کارایی استفاده از نیتروژن نزولی بوده و کمترین کارایی را کود سولفات آمونیوم در سطح ۲۸۰ کیلوگرم نیتروژن در هکتار نشان داد. سطوح و نوع کود نیتروژن بر ترکیبات اسانس نیز تاثیرگذار بود. بیشترین محتوی منتول در تیمار شاهد (۱۶/۳۷ درصد) و در سطح ۷۰ کیلوگرم نیتروژن در هکتار (۴۴/۳۸ درصد) بدست آمد. با این وجود کاربرد بیشتر نیتروژن به کاهش محتوی منتول انجامید. علاوه بر این، اوره و سولفات آمونیوم به ترتیب بیشترین و کمترین اثر را بر محتوی منتول داشتند. همچنین کاربرد UAN نیز کمترین میزان منتوفوران (۱۷/۱ درصد) را نشان داد.

Keywords:

آمونیوم , اسانس , اوره , منتول , نعناع فلفلی , نیترات