بررسی تغییرات محتوای فنل ، فلاونویید کل و عملکرد آنتی اکسیدانی گیاه دارویی Gundelia tournefortii L. در مراحل مختلف رشد در چهار رویشگاه شمال شرق استان خوزستان

کنگر علوفه ای (Gundelia tournefortii L.) از گیاهان بومی ایران با ارزش دارویی- علوفه ای تیره Asteraceae است. هدف از این مطالعه بررسی تغییرات محتوای فنل، فلاونویید کل و ارزیابی عملکرد آنتی اکسیدانی گیاه در مراحل مختلف رشد در چهار رویشگاه شمال شرق استان خوزستان با اختلاف ارتفاع ۹۰۰ متر انجام گرفت. سرشاخه های هوایی گیاه از چهار رویشگاه طبیعی شمال شرق خوزستان (دره خرسون، شاهزاده احمد ۱، شاهزاده احمد ۲ و دهدز)، در سه مرحله رویشی، گل دهی و بذردهی جمع آوری گردید.محتوای فنل وفلاونوئید کل عصاره های متانولی با استفاده از روش اسپکتروفتومتری و فعالیت آنتی اکسیدانی با روش به دام اندازی رادیکال آزاد DPPH اندازه گیری گردید. با توجه به نتایج تحلیل واریانس چندمتغیره (MANOVA)، عوامل رویشگاه، اندام و فنولوژی هر کدام به صورت جداگانه و اثر متقابل رویشگاه-اندام گیاه، رویشگاه- مراحل فنولوژی، رویشگاه-اندام گیاه- مراحل فنولوژی با اطمینان ۹۹ درصد بر فعالیت آنتی اکسیدانی، میزان فنل و فلاونوئید کل این گیاه اثر معنی دار داشت. میانگین تیمارها در سه تکرار با استفاده ازآزمون دانکن مورد مقایسه قرار گرفتند (۰۱/۰P<). نتایج نشان داد بیشترین میزان فنل کل (۹/۵۶ میلی گرم گالیک اسید در گرم ماده خشک)، فلاونوئید کل (۰۳/۷ میلی گرم کوئرستین در گرم ماده خشک) و فعالیت آنتی اکسیدانی (۱۹/۰ میلی گرم بر میلی لیتر) در رویشگاه دره خرسون گزارش گردید. همچنین عصاره گیاه در مرحله گلدهی و در همه رویشگاه ها از بیشترین محتوای ترکیبات فنلی و فلاونوییدی و عملکرد آنتی اکسیدانی برخوردار بود.  

Keywords:

آنتی اکسیدان , خوزستان , رویشگاه , فنولوژی , فنل و فلاونویید , کنگر , Gundelia tournefortii L