تاثیر مراحل مختلف نمو میوه بر کمیت و کیفیت اسانس پوست گیاه (Christm Swingle.) Citrus aurantifolia

به منظور بررسی اثر زمان برداشت بر کمیت و کیفیت اسانس پوست میوه مکزیکن لایم (Citrus aurantifolia (Christm Swingle. آزمایشی در قالب طرح بلوک های کامل تصادقی در سه تکرار طی خرداد تا مهرماه ۱۳۹۱ در ایستگاه تحقیقات کشاورزی حسن آباد شهرستان داراب انجام شد. به همین منظور از میوه های گیاه طی سه مرحله: خرداد، تیر و مهر ماه برداشت و سپس پوست میوه ها خشک و اسانس گیری به روش تقطیر با آب صورت گرفت. ترکیبات تشکیل دهنده اسانس ها بوسیله دستگاه های کروماتوگرافی گازی (GC) و کروماتوگرافی گازی متصل به طیف سنجی جرمی (GC/MS) مورد تجزیه و شناسایی قرار گرفتند. نتایج بررسی ها نشان داد که تاثیر مراحل مختلف برداشت بر بازده اسانس لایم در سطح ۱ درصد معنی دار بود. بازده اسانس بر اساس درصد (w/w) به ترتیب ۲۹/۱، ۶۴/۰ و ۷۶/۰ درصد بود که بیشترین بازده اسانس از مرحله اول برداشت بدست آمد که نسبت به دو مرحله دیگر برداشت اختلاف معنی داری نشان داد. ترکیبات تشکیل دهنده اسانس ها نشان داد که در تمام مراحل برداشت ترکیب های: لیمونن ، بتا-پینن، ژرانیال، نرال و گاما-ترپینن ترکیب های عمده اسانس بودند اما بیشترین درصد ترکیبات در مرحله اول برداشت یعنی خردادماه به ترتیب مربوط به لیمونن، ژرانیال و نرال (۴۲، ۵/۱۵، ۹/۱۱ درصد) بوده که با رسیدن میوه ها درصد این ترکیبات کاهش یافته و بالعکس بتا-پینن و گاما-ترپینن (۹/۲۳ و ۹/۴ درصد) بیشترین ترکیبات در مرحله سوم برداشت یعنی مهرماه بود. بر اساس نتایج بدست آمده بهترین زمان برداشت برای رسیدن به حداکثر بازده اسانس، عملکرد لیمونن، ژرانیال و نرال در خردادماه و برای رسیدن به حداکثر عملکرد بتا-پینن و گاما-ترپینن در مهرماه بوده است.

Keywords:

اسانس , ژرانیال , لیموآب شیراز , لیمونن , مراحل رشد , نرال