ارزیابی شدت بیابان زایی با معیار آب زیرزمینی و با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی؛ مطالعه موردی زرین دشت فارس

آب به عنوان مظهر حیات، مهم ترین نعمتی است که در طبیعت وجود دارد. با توجه به آن که اهمیت این ماده در مناطق خشک و نیمه خشک بیش از سایر مناطق اقلیمی می باشد ، لذا باید تمهیداتی جهت مدیریت صحیح استفاده از این مایع حیات، به عمل آورد تا بتوان از ایجاد شرایط بحرانی در این مناطق جلوگیری به عمل آورد. بیابان زایی بعد از دو چالش تغییر اقلیم و کمبود آب شیرین به عنوان سومین چالش مهم جهانی در قرن ۲۱ محسوب می گردد. بیابان زایی مشتمل بر فرآیندهایی است که هم زائیده عوامل طبیعی بوده و هم به عملکرد نادرست انسان بر می گردد، بدین ترتیب روند بیابان زایی در حال گسترش می باشد که این پدیده متاثر از عوامل زیادی منجمله افت آب زیرزمینی و شور شدن آن می باشد، این بحران در نواحی زیادی از کشور ما دیده می شود و عرصه های بسیاری از منابع طبیعی و کشاورزی در اثر استفاده ی بیرویه و عدم مدیریت صحیح آب های زیرزمینی تبدیل به بیابان گردیده اند. در این پژوهش با استفاده از شاخص های هدایت الکتریکی (EC)، افت آب زیرزمینی، نسبت جذب سدیم (SAR)، کلر (CL)، کمبود منابع آب و عمق سطح آب زیرزمینی (m) به بررسی و تعیین کلاس شدت بیابان زایی در هریک از واحدهای کاری پرداخته شد. که امتیاز نهایی هر یک از واحدها کاری از میانگین هندسی هر یک از شاخص های فوق تعیین گردید و هریک از واحدها از نظر کلاس شدت بیابان زایی از جنبه معیار آب زیرزمینی در کلاس های کم، متوسط، شدید و خیلی شدید قرار گرفته است که در این مطالعه۴۱/۳۷ و ۵۹/۶۲ و درصد از سطح اراضی منطقه به ترتیب در کلاس های شدید و خیلی شدید بیابان زایی می باشند.

Keywords:

آب زیرزمینی , بیابان زایی , IMDPA , GIS