جستاری در بازنموددو بیت از حافظ بر پایه دبستان روانکاوی یونگ

در این جستار برآنیم تا بر پایه یافته های دبستان روانکاوی یونگ، ابیاتی از حافظ را بررسیم. کارل گوستاو یونگ نخستین بار پرده از سویه ژرف و کیهانی وجود انسان، یعنی «ضمیر ناخودآگاه جمعی» باز کشید و نشان داد که این نهاد پنهان، چه سان از راه کهن الگوها در چگونگی اندیشه و رفتار انسان نقش گذار است. در این جستار نشان داده ایم که ضمیر ناخودآگاه جمعی و کهن الگوهای آنیما و دایره- که از پر نمودترین کهن الگوهای شناخته شده هستند - چگونه در زبان رمز پرور و لایه لایه حافظ به گونه ای نغز و شگفت راه یافته است. آنیما در این ابیات برسان معشوق اثیری است که شاعر برای رسیدن به ساختار فرجامین آفرینش خود، یعنی کهن الگوی دایره، راهی جز دستیابی بدو و پیوند جادویی با او ندارد.