تاثیر ریسک های کژگزینی و کژمنشی بر مطالبات غیر جاری سیستم بانکی ایران

چکیده:مطالبات غیر جاری بانک ها تحت تاثیر عوامل مختلفی می باشند که از جمله آنها می توان به ریسک های کژگزینی و کژمنشی اشاره نمود، چرا که از یک سو، غالبا مشتریان پرریسک حاضر به دریافت وام با نرخ های بهره بالاتر هستند و بانک ها به دلیل عدم وجود اطلاعات کافی در خصوص میزان ریسک پذیری مشتریان، ممکن است به منظور کسب درآمد بهره ای بالاتر، با اعطای وام به مشتریان پرریسک، دچار ریسک کژگزینی گردند که این امر افزایش مطالبات غیر جاری را در پی خواهد داشت و از سوی دیگر، مدیران بانکی با حصول اطمینان از امکان انتقال ریسک فعالیت خود به سپرده گذاران یا سهامداران بانک، معمولا دچار ریسک کژمنشی شده و اقدام به اعطای وام، بدون دقت لازم در انتخاب مشتریان می کنند و بدین ترتیب، احتمال اعطای وام به مشتریان پرریسک افزایش یافته و در پی آن، مطالبات غیر جاری افزایش می یابد.مطالعه حاضر به بررسی تاثیر ریسک های کژگزینی و کژمنشی بر مطالبات غیر جاری سیستم بانکی ایران طی دوره زمانی ۱۳۹۴-۱۳۸۷ می پردازد. به منظور نمایش ریسک کژگزینی از شاخص نسبت درآمد بهره ای به کل وام های اعطا شده و برای نشان دادن ریسک کژمنشی بین مدیران بانک با سپرده گذاران و سهامداران به ترتیب از شاخص های نسبت نقدینگی و کفایت سرمایه بانک ها استفاده می شود.تخمین مدل با استفاده از روش گشتاورهای تعمیم یافته سیستمی نشان می هد که افزایش درآمد بهره ای و کاهش نسبت کفایت سرمایه، تاثیر مثبت بر مطالبات غیر جاری بانک های مورد مطالعه دارد. فلذا می توان نتیجه گرفت که ریسک کژگزینی و ریسک کژمنشی بین مدیران بانک و سهامدارن بر مطالبات غیر جاری سیستم بانکی ایران موثر می باشند، این در حالی است که شواهدی مبنی بر تاثیر ریسک کژمنشی بین مدیران بانک و سپرده گذاران بر مطالبات غیر جاری مشاهده نمی شود.