بررسی تحلیلی آراء قرآن پژوهان فریقین در دلالت آیه ۲۱۹ سوره شعراء بر یکتاپرستی نیاکان پیامبر(ص) و اهل بیت(ع)

تاریخ دریافت: ۱۲/۰۵/۱۳۹۹   |   تاریخ پذیرش: ۰۳/۱۲/۱۳۹۹اندیشه وران شیعی و اغلب اهل سنت، بر اساس دلایل عقلی و نقلی، اجداد پیامبر گرامی اسلام را مومن دانسته اند. یکی از دلایل، آیه ۲۱۹ سوره شعراء است که می فرماید: *و تقلبک فی الساجدین*. پژوهش پیش رو، با روش توصیفی-تحلیلی، به بررسی آراء ۱۱۴ تفسیر از فریقین، پرداخته و آ ن ها را در چهار دیدگاه، بازشناسانده است. دیدگاه نخست، مفاد آیه را انجام دادن رکوع و سجود پیامبر(ص) در نماز جماعت؛ و دیدگاه دوم آیه را اشاره به رویت اصحاب پشت سر خود، به هنگام نماز توسط پیامبر می داند. این دو دیدگاه، آیه را به دور از موضوع بحث دانسته اند. دیدگاه سوم، مراد از ساجدان را با استناد به روایات، اهل بیت(ع) شناسانده و دیدگاه چهارم نیز که رای اغلب مفسران فریقین است، با استناد به شواهد درون متنی هم چون دلالت واژگان و ترکیب جمله، و نیز شواهد برون متنی نظیر روایات مورد اعتماد صحابیان و مفسران متقدم، معنای آیه را ناظر به انتقال نسلی پیامبر(ص) در اصلاب اجداد مومن اهل سجده، معرفی کرده است. بررسی نگارندگان، نشان می دهد که بر اساس شواهد و دلایل، استظهار موحد بودن اجداد پیامبر(ص) به عنوان معنای اظهر یا یکی از وجوه معنایی آیه بر اساس امکان حمل الفاظ بر بیش تر از معنای واحد، رواست و دیدگاه سوم نیز با آن هم سویی، تعاضد معنایی و توسعه مصداقی دارد.© محمدی آشنانی، ع؛ ناطق، الف؛ علوی مهر، ح. (۱۴۰۰).بررسی تحلیلی آراء قرآن پژوهان فریقین در دلالت آیه ۲۱۹ سوره شعراء بر یکتاپرستی نیاکان پیامبر(ص) و اهل بیت(ع)، دوفصل نامه پژوهش های تفسیر تطبیقی. ۷ (۱۳)، ۸۱-۵۹.  Doi: ۱۰.۲۲۰۹۱/PTT.۲۰۲۰.۴۶۶۹.۱۶۰۸

Keywords:

آیه ۲۱۹ سوره شعراء , تقلب در ساجدین , موحد بودن اجداد پیامبر(ص) , یکتاپرستی نیاکان پیامبر و اهل بیت(ع) , تفاسیر فریقین