بررسی دز رسیده به بافت سالم ریه در پرتودرمانی تومورهای ریوی به دو روش پرتودرمانی گیتد و معمولی

در پرتودرمانی تومورهای ریوی، حرکت تنفسی موجب جابه­ جایی بافت های هدف شده و برای پوشش آن مارژین بزرگ­تری نیاز است. در روش گیتد اندازه میدان نسبت به روش معمولی کوچک تر و بنابراین حجم کم­تری از بافت سالم ریه مورد تابش قرار گرفته و عوارض درمان کاهش می یابد. هدف از این مطالعه مقایسه ی دز رسیده به بافت سالم ریه در دو روش پرتو درمانی گیتد و معمولی با استفاده از فانتوم دیجیتال NCAT و بررسی تاثیر اندازه تومور، مکان قرارگیری آن و حرکت دیافراگم در آسیب بافت سالم ریه در هر دو روش پرتودرمانی است. برای انجام کار، با استفاده از فانتوم دیجیتال NCAT و نرم افزار متلب تصاویر سی تی به­ صورت مجازی از بیمار تهیه شدند. تومور در سه اندازه مختلف به قطرهای ۳، ۴ و ۵ سانتی متر در چهار بخش لوب بالا و پایین سمت راست و چپ ریه به تصاویر سی تی اضافه شدند. برای بررسی اثر دامنه حرکت دیافراگم در مارژین بهCTV ، میزان جابه­ جایی های مختلف دیافراگم از ۲ تا ۵/۳  سانتی­متر با تغییرات ۵/۰ سانتی متر در نظر گرفته شد. به منظور رساندن دز ۶۰ گری در ۳۰ جلسه بهPTV ، از سیستم طراحی درمان PCRT-۳D با الگوریتم محاسباتی سوپرپوزیشن، برای هر دو طراحی درمان گیتد و معمولی استفاده شد. در این بررسی ۳۶ نمونه برای هر روش طراحی درمان مورد استفاده قرار گرفت. دز میانگین ریه، V۲۰ در هر دو روش محاسبه و با هم مقایسه شدند. نتایج نشان داد، تابع اندازه و محل قرارگیری تومور و همچنین میزان جابه ­جایی دیافراگم، حفظ بافت سالم ریه متفاوت است. به علاوه دز رسیده به بافت سالم ریه در روش گیتد نسبت به روش معمولی به ویژه برای تومورهای واقع در لوب پایین ریه کم­تر بوده و دز میانگین و V۲۰ ریه به­ترتیب تا ۵ گری و ۳۷% کل جلسات کاهش می یابد.  

Keywords:

Radiation therapy , Lung tissue , Absorbed dose , NCAT digital phantom , Gated treatment planning , Conventional treatment planning , پرتودرمانی , بافت ریه , دز جذبی , فانتوم دیجیتال NCAT , طراحی درمان معمولی , طراحی درمان گیتد.